Σάββατο 7 Δεκεμβρίου 2024
Εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 8 Δεκεμβρίου 2024
Κυριακή Ι΄ Λουκᾶ, Κυριακή της συγκύπτουσας γυναίκας
Ἐσὺ τὶ μάσκα φορᾶς;
Ὁ
Χριστὸς θεραπεύει μιὰ γυναίκα ποὺ γιὰ δέκα ὀκτὼ χρόνια ἦταν
συγκύπτουσα, διπλωμένη στὰ δυό, χωρὶς νὰ μπορεῖ νὰ σηκώσει τὸ κεφάλι της
καὶ νὰ δεῖ κατὰ πρόσωπο ἄνθρωπο. Ἐπειδὴ ἡ θεραπεία ἔγινε Σάββατο, ὁ
ἀρχισυνάγωγος ἀγανάκτησε, θεωρώντας ὅτι ὁ Χριστὸς παραβίασε τὴν ἀργία
τοῦ Σαββάτου ποὺ ὅριζε ὁ Μωσαϊκὸς νόμος. Ὁ Χριστὸς ὅμως δὲ δίστασε
καθόλου νὰ τὸν ὀνομάσει ἀμέσως ὑποκριτὴ
(Κυριακὴ Ι ́ Λουκᾶ).
Αὐτὸ
ἔγινε ἐπειδὴ ὁ ἀρχισυνάγωγος, κάτω ἀπὸ τὴ φαινομενική του θεοσέβεια,
ἔκρυβε τὸν φθόνο του γιὰ τὸν Χριστὸ καὶ τὴν προσπάθειά του νὰ βρεῖ
κάποια ἀφορμὴ νὰ τὸν κατηγορήσει καὶ νὰ τὸν παρουσιάσει στὰ μάτια τοῦ
λαοῦ ἀναξιόπιστο διδάσκαλο, ἁμαρτωλὸ καὶ παραβάτη τοῦ νόμου τοῦ Θεοῦ.
Καὶ ἐνῶ ὁ Χριστὸς ἀντιμετώπιζε γενικὰ μὲ μεγάλη ἐπιείκεια καὶ εὐσπλαχνία
κάθε ἁμαρτωλὸ ἄνθρωπο, στὴν
Κυριακή Ι’ Λουκᾶ: Διδαχή στό Εὐαγγέλιο τῆς ἡμέρας (Ἅγιος Ἰγνάτιος Μπριαντσανίνωφ)
«Ην δε διδάσκων εν μια των συναγωγών εν τοις σάββασι»
Είναι παρηγορητικό, αγαπητοί αδελφοί, ν’ ακούμε ότι ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός την ημέρα του Σαββάτου -που στην παλαιοδιαθηκική Εκκλησία ήταν ό,τι η ημέρα της Κυριακής στην καινοδιαθηκική— δίδασκε τον λαό. Το ίδιο κάνουμε κι εμείς τώρα συγκεντρωμένοι εδώ, στον ιερό ναό, στο όνομα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, δεκαεπτά αιώνες μετά την αναχώρησή Του από τη γη. Με τα σωματικά μας μάτια δεν Τον βλέπουμε. Τον βλέπουμε, όμως, με τα μάτια της πίστεως. Ακούμε τη διδασκαλία Του να εξαγγέλλεται μέσ’ από το ιερό Ευαγγέλιο. Τα γεγονότα που συνδέονται με την επίγεια παρουσία Του, καταγραμμένα με αγία απλότητα και ασυνήθιστη σαφήνεια από τους ιερούς ευαγγελιστές, ξετυλίγονται παραστατικά μπροστά μας. Μέσω των θείων Μυστηρίων αποκτούμε αδιάλειπτη κοινωνία με τον Κύριο. Μπορούμε να ενισχύουμε και να επεκτείνουμε αυτή την κοινωνία με τη διαρκή μνήμη Του, με διαγωγή σύμφωνη με τις αγίες εντολές Του, με τη συνεχή προσευχητική επίκλησή Του. Είναι αλήθεια: Ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός βρίσκεται ανάμεσά μας. Δεν βρίσκεται μόνο για όποιον Τον αρνείται. Δεν πρόκειται για επινόηση τολμηρής φαντασίας. Δεν πρόκειται για πλάνη. Το είπε ο Ίδιος
στους μαθητές Του: «Εγώ θα είμαι μαζί σας παντοτινά, ως τη συντέλεια του κόσμου». Όποιος δεν βλέπει τον Κύριο ανάμεσά μας, αυτός δεν είναι μαθητής Του.
Σε τίποτα δεν ωφελεί το να βλέπουμε τον Κύριο με τα σωματικά μας μάτια, όταν ο νους μας είναι τυφλωμένος, όταν η πίστη -αυτή η δύναμη της πνευματικής οράσεως— δεν ενεργεί. Απεναντίας, όταν η πίστη ενεργεί, τότε ανοίγονται οι ουρανοί για μας, και βλέπουμε στα δεξιά του Πατέρα τον Υιό, Αυτόν που είναι «πανταχού παρών» ως Θεός, τα «πάντα πληρών» και «απερίγραπτος». Τίποτα δεν μας εμποδίζει ν’ αποκτήσουμε πίστη. Ας την αποκτήσουμε, και θα δούμε τον Θεό. Ας πάψουμε να αρκούμαστε στην ασθενή διανοητική γνώση Του. Ας απλώσουμε τα αδύναμα χέρια μας στα έργα της πίστεως. Μόνο στην ενεργητική, στην έμπρακτη, στη ζωντανή πίστη φανερώνεται ο Κύριος.
Τυφλά είναι τα σωματικά μάτια, όταν είναι τυφλός ο νους. Ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός, στον καιρό της παρουσίας Του στη γη,
Κυριακή Ι’ Λουκᾶ: Ἡ θεραπεία τῆς συγκύπτουσας (Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς)
Ο Κύριος Ιησούς Χριστός επισκέφτηκε τη γη δυναμικά αλλά ταπεινά, για να διδάξει τους ανθρώπους ν’ αγαπούν το Θεό και τον άνθρωπο. Οι άνθρωποι από μόνοι τους είναι αδύναμοι. Η αγάπη τού Θεού τους κάνει δυνατούς. Από μόνοι τους οι άνθρωποι είναι υπερήφανοι. Η αγάπη για τον άνθρωπο τους κάνει ταπεινούς. Η αγάπη για τον άνθρωπο προέρχεται από την αγάπη για το Θεό. Η ταπείνωση προέρχεται από μια αίσθηση θεϊκής δύναμης. Η αγάπη για τον άνθρωπο χωρίς αγάπη για το Θεό είναι ψεύτικη. Κάθε άλλη δύναμη εκτός από εκείνη του Θεού, είναι υπερήφανη και ψεύτικη.
Οι άνθρωποι όμως έχουν βρει κι έναν τρίτο δρόμο, που δεν είναι ούτε αγάπη για το Θεό ούτε αγάπη για τον άνθρωπο. Είναι η αγάπη για τον εαυτό τους, η φιλαυτία. Η φιλαυτία είναι φράγμα που τους χωρίζει από Θεό κι απ’ ανθρώπους και τους αφήνει εντελώς απομονωμένους. Όταν ο άνθρωπος αγαπά μόνο τον εαυτό του, δεν αγαπά ούτε το Θεό ούτε το συνάνθρωπό του. Δεν αγαπά ούτε τον άνθρωπο που κρύβει μέσα του. Αγαπά μόνο τις σκέψεις για τον εαυτό του, τη φαντασίωση του εαυτού του. Αν επρόκειτο ν’ αγαπήσει τον μέσα άνθρωπο, θ’ αγαπούσε ταυτόχρονα και την εικόνα του Θεού που φέρει μέσα του και σύντομα θα κατέληγε ν’ αγαπά το Θεό και τον άνθρωπο, γιατί τότε θ’ αναζητούσε το Θεό και τον άνθρωπο στους άλλους ανθρώπους, ως αντικείμενα της αγάπης του.
Η φιλαυτία δέν είναι άγάπη. Είναι απόρριψη του Θεού και περιφρόνηση
του ανθρώπου, είτε φανερή είναι είτε κρυμμένη. Η φιλαυτία δέν είναι αγάπη, είναι αρρώστια. Είναι μια σοβαρή αρρώστια που αναπόφευκτα συμπαρασύρει μαζί της κι άλλες αρρώστιες. Όπως η ευλογιά προκαλεί με σιγουριά πυρετό σ’ ολόκληρο το σώμα, έτσι κι η φιλαυτία παράγει τη φωτιά τού φθόνου και της οργής σ’ ολόκληρο τον άνθρωπο. Ο φίλαυτος άνθρωπος είναι γεμάτος φθόνο για εκείνους που είναι καλλίτεροι ή πιο πλούσιοι απ’ αυτόν, πιο μορφωμένοι ή πιο σεβαστοί στους ανθρώπους. Το φθόνο ακολουθεί πάντα η οργή κι ο θυμός, όπως άπό τη φωτιά βγαίνει ο καπνός. Η κρυμμένη οργή που ξεπροβάλλει που και που, φανερώνει όλη την ασχήμια της άρρωστης καρδιάς που έχει προσβληθεί από το δηλητήριο της φιλαυτίας
Τρίτη 3 Δεκεμβρίου 2024
Μνήμη πατρός Αθανασίου Χατζή
Αχιλλέας Σύρμος
Φιλόλογος
Τιμούμε σήμερα την μνήμη της προ τριετίας κοιμήσεως του αγαπημένου μας Γέροντα, πατρός Αθανασίου Χατζή της Ιεράς Μονής Δουραχάνης. Σε αυτά τα τρία χρόνια από την εκδημία του είμαι σίγουρος ότι όσοι τον γνωρίσαμε και τον ζήσαμε από κοντά ανακαλέσαμε στη σκέψη και στην ψυχή μας όλες τις στιγμές και τις εμπειρίες που συγκοινωνήσαμε στη διάρκεια της αγιασμένης του βιωτής. Πότε τον γνωρίσαμε για πρώτη φορά; Πότε και πόσες φορές ευεργετηθήκαμε από την επενέργεια της Χάριτος της οποίας υπήρξε χρυσόχροο δοχείο; Ποιες εικόνες και ποια περιστατικά μαζί του μας σημαδεύουν; Πόσες φορές με το βλέμμα του έκλεισε μέσα μας τη γαλήνη σαν κρυφό φιλοδώρημα κάτω απ’ το χέρι; Πότε συνειδητοποιήσαμε ότι η πορεία της ζωής μας βρίσκεται στην ευθύνη ενός φωτεινού πνευματικού κι ενός χαριτώνυμου Γέροντα; Τι είναι λοιπόν ένας Γέροντας; Αυτό το ερώτημα απασχολεί τον αφηγητή των Αδερφών Καραμαζόφ του Ντοστογιέφσκι στην αρχή του περιλάλητου μυθιστορήματος. Γέροντας, θα μας πει ο Ντοστογιέφσκι, είναι αυτός που παίρνει την ψυχή και την βούλησή μας μέσα στη δική του ψυχή και τη δική του βούληση. Μόνον εκείνος που έχει γνωρίσει έναν αληθινό Γέροντα μπορεί κάποτε να κατακτήσει την απόλυτη ελευθερία, την ελευθερία ν’ αποφύγει τη μοίρα εκείνων που έζησαν όλη τους τη ζωή και δεν βρήκαν τον εαυτό τους μέσα τους.
Ο πατήρ Αθανάσιος, ένα φτωχόπαιδο από τα βουνά της Βωβούσας, ένας άνθρωπος του ηπειρωτικού λαού, αξιώθηκε από τον Θεό να συνεχίσει με τη ζωή και το έργο του αυτή την μακρά παράδοση των γεροντάδων της Ορθοδοξίας που προσελκύουν τους απλούς ανθρώπους αλλά και τους διακεκριμένους ταγούς για να εξομολογήσουν τις αμφιβολίες και τις αμαρτίες τους, να θεραπεύσουν τις ψυχικές και υπαρξιακές τους προκλήσεις και να παρηγορήσουν τα συναισθηματικά τους αδιέξοδα όταν το πένθος, η απώλεια και ο ανθρώπινος πόνος παραμένουν για τον κόσμο της επιστήμης και της κοινωνίας ανίατες πληγές. Ο Γέροντάς μας με την παρορμητική του γενναιοδωρία και το αγιομίμητο παράδειγμα είναι αυτός που χάριτι Θεού μετέτρεπε την επίγεια καθημερινή φθορά σε ουράνια αφθαρσία.
Είμαστε όλοι σήμερα εδώ, σ’ αυτό το μικρό παραλίμνιο χωριό του, στο αγαπημένο του μοναστήρι, μάρτυρες της μνήμης ενός θαύματος, ενός θαύματος που μας εμπεριέχει κάθε φορά που τον θυμόμαστε να μας προσφέρει τον εαυτό του ως αντίδωρο ευλογίας και ως θυσιαστικό ολοκαύτωμα. Είναι πραγματικά πολύ δύσκολο
Σάββατο 30 Νοεμβρίου 2024
Αἰωνία ἡ μνήμη!
Τελέστηκε σήμερα, Σάββατο 30 Νοεμβρίου 2024
μνημόσυνο του μακαριστού πατρός Αθανασίου Χατζή,
με τη συμπλήρωση τριών χρόνων από την κοίμησή του.
Εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 1 Δεκεμβρίου 2024
Tῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἐγένετο ἐν τῷ ἐγγίζειν τόν Ἰησοῦν εἰς Ἰεριχὼ τυφλός τις ἐκάθητο παρὰ τὴν ὁδὸν προσαιτῶν· ἀκούσας δὲ ὄχλου διαπορευομένου ἐπυνθάνετο τί εἴη ταῦτα. Ἀπήγγειλαν δὲ αὐτῷ ὅτι Ἰησοῦς ὁ Ναζωραῖος παρέρχεται. Καὶ ἐβόησε λέγων· Ἰησοῦ, υἱὲ Δαυῒδ, ἐλέησόν με. Καὶ οἱ προάγοντες ἐπετίμων αὐτῷ ἵνα σιωπήσῃ· αὐτὸς δὲ πολλῷ μᾶλλον ἔκραζεν· Υἱὲ Δαυῒδ, ἐλέησόν με. Σταθεὶς δὲ ὁ Ἰησοῦς ἐκέλευσεν αὐτὸν ἀχθῆναι πρὸς αὐτόν. Ἐγγίσαντος δὲ αὐτοῦ ἐπηρώτησεν αὐτόν λέγων· Τί σοι θέλεις ποιήσω; Ὁ δὲ εἶπε· Κύριε, ἵνα ἀναβλέψω. Καὶ ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτῷ· Ἀνάβλεψον· ἡ πίστις σου σέσωκέ σε. Καὶ παραχρῆμα ἀνέβλεψε, καὶ ἠκολούθει αὐτῷ δοξάζων τὸν Θεόν· καὶ πᾶς ὁ λαὸς ἰδὼν ἔδωκεν αἶνον τῷ Θεῷ.
Κυριακή ΙΔ΄ Λουκά: για τη θεραπεία του τυφλού της Ιεριχούς (Άγιος Κύριλλος, αρχιεπίσκοπος Αλεξανδρείας)
Εξήγησις υπομνηματική εις το κατά Λουκάν Ευαγγέλιον, κεφ. ΙΗ΄
«Ιησού, υιέ του Δαβίδ, ελέησέ με». Προσήλθε λοιπόν αυτός ο τυφλός με την πεποίθηση ότι προσερχόταν στον Θεό που είναι σε όλα ισχυρός· ονομάζει δε Αυτόν «υιό Δαβίδ»· διότι έχοντας ανατραφεί μέσα στον Ιουδαϊσμό και έχοντας γεννηθεί εκεί ως εντόπιος, δεν αγνόησε όσα είχαν ειπωθεί εκ των προτέρων γι’ Αυτόν μέσω του νόμου βέβαια και των αγίων προφητών και ότι κατά σάρκα προερχόταν από τη γενιά του Δαβίδ. Επομένως, επειδή ήδη είχε πιστέψει ότι όντας Θεός ο Λόγος, υπέμεινε με τη θέλησή Του την κατά σάρκα γέννησή Του, εννοώ από την αγία Παρθένο, πλησιάζει τον Ιησού ως Θεό, λέγοντάς Του: «Ελέησέ με, υιέ του Δαβίδ».
Πράγματι, μια πρόσθετη μαρτυρία ότι απηύθυνε αυτήν την ικεσία στον Κύριο, έχοντας αυτήν την πεποίθηση, αποτελούν τα ίδια τα λόγια του Χριστού: «Η πίστη σου σε έχει σώσει».
Ας τον μιμηθούν, λοιπόν, αυτόν που ήταν ασθενής στους οφθαλμούς, όσοι διαιρούν στα δύο τον ένα Κύριο Ιησού Χριστό, καθώς ο τυφλός πλησιάζει τον Σωτήρα των πάντων Χριστό ως Θεό και Τον ονομάζει και Κύριο και υιό του Δαβίδ. Μαρτυρεί δε τη δόξα Του, με το να επιζητεί από Αυτόν μια ενέργεια που ταιριάζει απόλυτα στον Θεό. Ας θαυμάζουν επίσης το σθένος της ομολογίας του· μερικοί πράγματι τον επιτιμούσαν, επειδή ομολογούσε την πίστη του, αυτός όμως δεν υποχωρούσε, ούτε και μειωνόταν η παρρησία του από όσους τον εμπόδιζαν. Ήξερε ότι η πίστη μάχεται με τα πάντα και τα πάντα νικάει· για τον λόγο αυτό τον επιτιμούσαν, αλλά αυτός, πιστός, δεν υποχωρούσε, αλλά ακολουθούσε τον Δεσπότη, γνωρίζοντας ότι είναι καλή η υπέρ της ευσεβείας «αναίδεια»· γιατί αν για τα χρήματα υπάρχουν πολλοί αναιδείς, για τη σωτηρία της ψυχής δεν χρειάζεται να ενδύεται κανείς την καλή αναίδεια;
Σταματάει τον Κύριο η φωνή εκείνου που Τον επικαλείται με πίστη· και έχει δίκαια τιμηθεί από τον Χριστό ο τυφλός· διότι έχει κληθεί από Αυτόν και έχει δεχθεί εντολή να έρθει κοντά, με σκοπό αυτός που Τον προσέγγισε προηγουμένως με την πίστη του, να Τον πλησιάσει και με το σώμα του· και εμάς λοιπόν η πίστη μάς παρουσιάζει και μας φέρνει κοντά στον Χριστό, ώστε να αξιωθούμε και λόγια που να προέρχονται από Αυτόν. Διότι αφού έφεραν κοντά Του τον τυφλό, τον ρωτούσε λέγοντας· «Τι θέλεις να κάνω για σένα;». Άραγε λοιπόν αγνοούσε ο Κύριος το αίτημα που θα υπέβαλε ο τυφλός; Και πώς θα μπορούσε να εξηγηθεί αυτό; Ρωτούσε λοιπόν κατ’ οικονομίαν, για να μάθαιναν ιδιαίτερα οι παριστάμενοι, δηλαδή όσοι βάδιζαν μαζί του, ότι όχι για χρήματα μάλλον Τον παρακαλεί, αλλά για μια ενέργεια θεϊκή που μπορεί να προέλθει από τον Θεό. Άρα λοιπόν απαλλασσόταν βέβαια από το να νοσεί ο τυφλός, παραμελούσε όμως εντελώς το να είναι φίλος του Χριστού; Με κανέναν τρόπο· αλλά αποδείκνυε την ευγνωμοσύνη του με τα έργα του. Και απελευθερώθηκε από μια διπλή τυφλότητα, και τη σωματική, και την τυφλότητα του νου και της καρδιάς· διότι δε θα Τον δόξαζε ως Θεό, εάν όντως δεν είχε αποκτήσει την όρασή του. Έχει γίνει δε και για άλλους λογική αιτία για να Τον δοξάζουν.
ΠΗΓΕΣ:
• Του αγίου Κυρίλλου αρχιεπισκόπου Αλεξανδρείας Εξήγησις υπομνηματική εις το κατά Λουκάν ευαγγέλιον, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, ερευνητικό έργο «Οι δρόμοι της πίστης: Ψηφιακή Πατρολογία» https://greekdownloads3.files.wordpress.com/2014/09/commentarii-in-lucam_.pdf, σελ. 138
• Κυρίλλου Αλεξανδρείας Άπαντα τα έργα, Πατερικές εκδόσεις «Γρηγόριος Παλαμάς», εκδ. οίκος «Το Βυζάντιον», Θεσσαλονίκη 2005, «Υπόμνημα εις το κατά Λουκάν Β΄», σελ. 163-165
(Επιμέλεια κειμένου: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος)
πηγή