Ἱ.Μ. Παναγίας Δουραχάνης
Δευτέρα 18 Μαρτίου 2024
Τὸ πνευματικὸ στάδιο τῶν ἀρετῶν.
ΤΟ ΙΕΡΟ ΤΡΙΗΜΕΡΟ
παθών και του βακχικού αποκριάτικου ξεφαντώματος η Εκκλησία προβάλλει ως ενδεδειγμένο τρόπο ζωής και πνευματικής ανόδου την άσκηση. Στη βασική επιδίωξη του σύγχρονου ανθρώπου για άμεση πρόσβαση σε ό,τι αρεστό και ευχάριστο, σε ό,τι θωπεύει το εγωκεντρικό θέλημα, αντιπαρατίθεται η αναζήτηση του ορθού και αληθινού βίου. Ύψιστο κριτήριο στην αναζήτηση αυτή, η αμετακίνητη κρίση του Θεού, εν αντιθέσει προς τα ευμετάβολα θελήματα του ανθρώπου.
Η άσκηση, ως υπακοή στον θείο νόμο, αποτρέπει την υποδούλωση στα ολέθρια ψυχοφθόρα, αλλά και σωματοκτόνα πάθη. Κάνει τον άνθρωπο «αυτοκράτορα». Πραγματικό ηνίοχο. Από δούλο, κυρίαρχο. Του δίνει τον έλεγχο, τα ηνία του εαυτού του, για να μην άγεται και φέρεται, και μάλιστα από εξευτελιστικές ενίοτε επιθυμίες. Είναι άριστη μέθοδος αυτοελέγχου.
Η Μεγάλη Σαρακοστή είναι αγώνας κατά των παθών. Μετά την ψυχολογική προετοιμασία τριών εβδομάδων, με τον εσπερινό της συγχώρησης (Κυριακή της Τυρινής) είμαστε στην ώρα μηδέν. Ο πόλεμος αρχίζει. Το στάδιο ανοίγει και «οι βουλόμενοι αθλήσαι» εισέρχονται. Το οπλοστάσιο υπερπλήρες. Η πανοπλία του Σταυρού έτοιμη, τα όπλα του φωτός στη θέση τους:
«Λίγα λουλούδια ἀπό τόν κῆπο τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Σιναΐτου»
Ὁμιλία γιά τήν Μεγάλη Τεσσαρακοστή μακαριστοῦ Γέροντος Χρυσοστόμου Ἁγιονικοδημίτου
Ἀδελφοί μου,
Ἀληθινά,
ὀφείλω νά σᾶς εὐχαριστήσω, διότι μέ καλέσατε νά σᾶς ὁμιλήσω καί γίνατε
ἔτσι αἰτία νά μελετήσω λίγο καί νά ἀσχοληθῶ μέ ἕναν μεγάλο Ἅγιο τῆς
Ἐκκλησίας μας, τόν ἅγιο Ἰωάννη τόν Σιναΐτη, νά μαζέψω λίγα ἄνθη ἀπό τήν
σοφή διδασκαλία του, ἡ ὁποία ἔχει ὡς στόχο νά ὁδηγήσει τήν ζωή μας στό
θέλημα τοῦ Θεοῦ καί στήν σωτηρία τῆς ψυχῆς μας.
Ἀδελφοί μου, γνωρίζετε ὅτι:
Ὑπάρχει κάτι πού εἶναι πιό μεγάλο ἀπό τήν γῆ. Καί αὐτό εἶναι ἡ θάλασσα.
Ὑπάρχει κάτι πού εἶναι πιό μεγάλο καί ἀπό τήν θάλασσα. Καί αὐτό εἶναι ὁ οὐρανός.
Ὑπάρχει καί κάτι πού εἶναι πιό μεγάλο καί ἀπό τόν οὐρανό. Καί αὐτό εἶναι ἡ ψυχή ἑνός ἀνθρώπου.
Ὦ!!! Ἡ ψυχή ἑνός ἀνθρώπου, πόσο μεγάλη εἶναι!!!
Θά
μπορούσαμε νά ποῦμε ὅτι ἡ ψυχή τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἡ πνοή τοῦ Θεοῦ,
εἶναι αὐτό πού ἀπό τόν Θεόν ἐξῆλθε καί εἰς τόν ἄνθρωπον εἰσῆλθε.
Ἐνεφύσησε ὁ Θεός εἰς τόν χοϊκόν ἄνθρωπον καί ἔδωσε εἰς αὐτόν τόν
ἄνθρωπον πνοήν ζῶσαν.
Ἡ ψυχή τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἡ πνοή τοῦ Θεοῦ,
εἶναι τό ζωντάνεμα, θά λέγαμε, τοῦ Θεοῦ εἰς τόν κόσμον ὁλόκληρον, εἶναι ἡ
παρουσία καί ἡ ἐνθύμηση τοῦ Θεοῦ σ᾿ ὁλόκληρη τήν κτίση. Ὁ ἄνθρωπος
ἐπλάσθη κατ᾿ εἰκόνα καί καθ᾿ ὁμοίωσιν τοῦ Θεοῦ. Ὁ ἄνθρωπος ἔχει τήν
δυνατότητα νά γίνει κατά χάριν Θεός.
«Ὑμεῖς θεοί ἐστε καί υἱοί Ὑψίστου πάντες», ἀναφέρει ὁ Ψαλμωδός (Ψαλμ. 81,6).
Αὐτή
εἶναι ἡ πραγματική κατάσταση πού μᾶς ἁρμόζει, ἀδελφοί μου. Γεννηθήκαμε
καί ἤλθαμε στόν κόσμον μέ ἕναν προορισμό καί ἕναν σκοπό: Νά γίνουμε
Ἅγιοι. Γι᾿ αὐτό, ὅπου καί νά βρισκόμαστε, ὅ,τι καί νά κάμουμε, πρέπει νά
ἐργαζόμεθα τήν Ἁγιότητα. Στή ζωή αὐτή μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ μποροῦμε
νά πετύχουμε τήν Ἁγιότητα. «Ἅγιοι γίνεσθε, ὅτι ἐγώ ἅγιός εἰμι». Μᾶς
προτρέπει ὁ ἀπόστολος Πέτρος στήν Α΄ Καθολική Ἐπιστολή του (Α΄ Πέτρ.
1,16). Ἐάν ἀποτύχουμε, φανερώνουμε τήν ἀποστροφή μας πρός τόν Θεό καί ἡ
ζωή μας τότε γίνεται χαρά τῶν δαιμόνων.
Ἡ περίοδος αὐτή μέσα στήν ὁποία ζοῦμε,
Κυριακή 17 Μαρτίου 2024
Σάββατο 16 Μαρτίου 2024
Εὐαγγελικό Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 16 Μαρτίου 2024, Τυρινῆς (Ματθ. ς΄ 14-21)
Εἶπεν ὁ Κύριος· ἐὰν ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα αὐτῶν, ἀφήσει καὶ ὑμῖν ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος· ἐὰν δὲ μὴ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα αὐτῶν, οὐδὲ ὁ πατὴρ ὑμῶν ἀφήσει τὰ παραπτώματα ὑμῶν. Ὅταν δὲ νηστεύητε, μὴ γίνεσθε ὥσπερ οἱ ὑποκριταὶ σκυθρωποί· ἀφανίζουσι γὰρ τὰ πρόσωπα αὐτῶν ὅπως φανῶσι τοῖς ἀνθρώποις νηστεύοντες· ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι ἀπέχουσι τὸν μισθὸν αὐτῶν. σὺ δὲ νηστεύων ἄλειψαί σου τὴν κεφαλὴν καὶ τὸ πρόσωπόν σου νίψαι, ὅπως μὴ φανῇς τοῖς ἀνθρώποις νηστεύων, ἀλλὰ τῷ πατρί σου τῷ ἐν τῷ κρυπτῷ, καὶ ὁ πατήρ σου ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυπτῷ ἀποδώσει σοι ἐν τῷ φανερῷ. Μὴ θησαυρίζετε ὑμῖν θησαυροὺς ἐπὶ τῆς γῆς, ὅπου σὴς καὶ βρῶσις ἀφανίζει, καὶ ὅπου κλέπται διορύσσουσι καὶ κλέπτουσι· θησαυρίζετε δὲ ὑμῖν θησαυροὺς ἐν οὐρανῷ, ὅπου οὔτε σὴς οὔτε βρῶσις ἀφανίζει, καὶ ὅπου κλέπται οὐ διορύσσουσιν οὐδὲ κλέπτουσιν· ὅπου γάρ ἐστιν ὁ θησαυρὸς ὑμῶν, ἐκεῖ ἔσται καὶ ἡ καρδία ὑμῶν.
ΣΥΓΓΝΩΜΗ (Κυριακή της Τυροφάγου)
Σαρακοστής. Στον Εσπερινό της Τετάρτης χαιρετίζουμε τη Μεγάλη Σαρακοστή με τούτο τον ωραιότατο ύμνο:
Ἀνέτειλε τὸ ἔαρ τῆς νηστείας,
καὶ τὸ ἄνθος τῆς μετανοίας·
ἁγνίσωμεν οὖν ἑαυτοὺς ἀδελφοί,
ἀπ ὸ παντὸς μολυσμοῦ,
τῶ φωτοδότη ψάλλοντες, εἴπωμεν·
Δόξα σοί, μ όνε φιλάνθρωπε .
Κατόπιν, το Σάββατο της Τυροφάγου η Εκκλησία μας «ποιεί μνείαν πάντων των εν ασκήσει λαμψάντων αγίων ανδρών τε και γυναικών». Οι άγιοι είναι τα πρότυπα που θ' ακολουθήσουμε, οι οδηγοί στη δύσκολη τέχνη της νηστείας και της μετάνοιας. Στον αγώνα που πρόκειται ν' αρχίσουμε δεν είμαστε μόνοι:
Δεῦτε ἅπαντες πιστοί, τὰς τῶν ὁσίων Πατέρων, χορείας ὑμνήσωμεν, Ἀντώνιον τὸν Κορυφαῖον, τὸν φαεινὸν Εὐθύμιον, καὶ ἕκαστον, καὶ πάντας ὁμοῦ, καὶ τούτων ὥσπερ Παρ άδεισον, ἄλλον τρυφῆς, τὰς πολιτείας νοητ ῶς διεξερχόμενοι, τερπνῶς ἀνακρ άξωμεν…
Έχουμε βοηθούς και παραδείγματα:
Τῶν Μοναστῶν τὰ πλήθη, τοὺς καθηγητὰς νὺν τιμῶμεν, Πατέρες ὅσιοι, δι' ὑμῶν γὰρ τρίβον, τὴν ὄντως εὐθεῖαν πορεύεσθαι ἔγνωμεν, μακάριοι ἐστὲ τῶ Χριστ ῷ δουλεύσαντες…
Τελικά έρχεται η τελευταία μέρα, που συνήθως, την ονομάζουμε Κυριακή της συγγνώμης, αλλά έχει και ένα άλλο λειτουργικό όνομα που θα πρέπει να θυμόμαστε:
«της από του Παραδείσου της τρυφής ε ξορίας τ ου Π ρωτόπλαστου Αδάμ». Τ ο όνομα αυτό συνοψίζει ουσιαστικά την πλήρη προπαρασκευή για τη Μεγάλη Σαρακοστή. Ξέρουμε ότι ο άνθρωπος πλάστηκε για να ζει στον Παράδεισο, για τη γνώση του Θεού
Κυριακή Τυροφάγου. Ἁγίου Ἰωάννου Χρυσοστόμου
Ὑπόμνημα εἰς τὸν Ἅγιον Εὐαγγελιστὴν Ματθαῖον, ὁμιλία Κ΄
Ἁρμοζει νὰ στενάξωμε ἐδῶ πολὺ καὶ νὰ θρηνήσωμε πικρά. Ὄχι μόνο μιμούμαστε τοὺς ὑποκριτές ἀλλὰ καὶ τοὺς ἔχομε ξεπεράσει. Γνωρίζω, γνωρίζω πολλοὺς ποὺ ὄχι μόνο νηστεύουν καὶ κάνουν ἐπίδειξη ἀλλὰ καὶ πολλοὺς ἄλλους ποὺ δέ νηστεύουν κι ὡστόσο παίρνουν τὸ ὕφος ἀνθρώπων ποὺ νηστεύουν καὶ κάνουν ἔτσι ἀπολογία χειρότερη ἀπὸ τὴν ἁμαρτία. Γιὰ νὰ μὴ σκανδαλίσωμε –λένε- τοὺς πολλούς, τὸ κάνωμε αὐτό. Εἶναι ὁ νόμος τοῦ θεοῦ που τὰ ὁρίζει αὐτὰ καὶ ὁμιλεῖ γιὰ σκάνδαλο; Καὶ νομίζεις ὅτι σκανδαλίζεις, ὅταν τὸν τηρῆς κι ὅταν τὸν παραβαίνης ὅτι ἀποσοβῆς τὸ σκάνδαλο; Δὲν μπορεῖ νὰ γίνη χειρότερη ἀνοησία;
Δὲ θὰ σταματήσης νὰ γίνεσαι κι ἀπὸ τοὺς ὑποκριτὲς χειρότερος, καὶ νὰ διπλασιάζης τὴν ὑποκρισία; Καὶ κατανοῶντας τὴ μεγάλη ὑπερβολὴ τῆς κακίας αὐτῆς, δὲ θὰ ντραπῆς τὴν ἔμφαση τῆς διατυπώσεως; Δὲν εἶπε μόνον ὅτι ὑποκρίνονται ἀλλὰ θέλοντας νὰ τοὺς θίξη περισσότερο λέει· Ἀφανίζουν τὰ πρόσωπά τους, τὰ χαλοῦνε δηλαδὴ καὶ τὰ καταστρέφουν. Κι ἄν τοῦτο λέγεται ἀφανισμὸς τοῦ προσώπου, τὸ νὰ φαίνεται ὠχρὸ γιὰ λόγους κενοδοξίας τί θὰ μπορούσαμε νὰ ποῦμε γιὰ κεῖνες ποὺ παραμορφώνουν
μὲ σκόνες καὶ βαφὲς τὰ πρόσωπα τῶν γυναικῶν, γιὰ νὰ καταστρέφωνται ἀκόλαστοι νέοι; Κι ἐκεῖνοι τὸν ἑαυτό τους μόνο βλάπτουν. Ἐνῶ αὐτὲς καὶ τὸν ἑαυτὸ τους κι ὅποιους τὶς βλέπουν. Πρέπει καὶ τὴ μιὰ καὶ τὴν ἄλλη βλάβη νὰ ἀποφεύγωμε μ’ ὅλη μας τὴ δύναμη. Μᾶς ἔδωσε ἐντολὴ