ΠΟΣΟ ΠΙΣΤΕΥΕΙΣ;

π. Δημητρίου Μπόκου

Ἰδιαίτερη ἐντύπωση προξενεῖ ἡ κατάληξη τῆς θαυμάσιας παραβολῆς τοῦ πλουσίου καὶ τοῦ φτωχοῦ Λαζάρου, μὲ τὴν ὁποία ὁ Χριστὸς συμπλήρωσε ὅσα δίδαξε νωρίτερα γιὰ τὴν ὀρθὴ διαχείριση τοῦ πλούτου. Ὁ πλούσιος ἀπὸ τὸν Ἅδη παρακαλεῖ τὸν Ἀβραὰμ νὰ στείλει τὸν Λάζαρο στὸν κόσμο ξανά, γιὰ νὰ ἀναγγείλει στοὺς ἀδελφούς του νὰ ἀλλάξουν ζωή, νὰ ζήσουν στὸ ἑξῆς θεοφιλῶς, γιὰ νὰ μὴν καταντήσουν καὶ αὐτοὶ «εἰς τὸν τόπον τῆς βασάνου». Ὁ Ἀβραὰμ ὅμως ἀπαντάει, ὅτι ἂν δὲν ἀκοῦνε τὸν λόγο τοῦ Θεοῦ ποὺ εἶναι ἤδη καταγεγραμμένος στὴν Ἁγία Γραφή, δὲν θὰ ἀκούσουν οὔτε καὶ κάποιον ποὺ θὰ ἀναστηθεῖ ἐκ νεκρῶν (Κυριακὴ Ε΄ Λουκᾶ).
Ἡ ἀπάντηση τοῦ Ἀβραὰμ σοκάρει, ἀλλὰ δείχνει μιὰ τραγικὴ
πραγματικότητα. Τὴ δυσκολία μας νὰ δεχθοῦμε πράγματα, ποὺ δὲν τὰ βλέπουμε φανερὰ καὶ ἁπτά. Καὶ ὅσα ἀφοροῦν τὸ ἐπέκεινα, τὴ μετὰ θάνατον ζωή, τὸν Παράδεισο καὶ τὴν Κόλαση, ἀνήκουν σ’ αὐτὰ ποὺ γίνονται δεκτὰ μόνο μὲ τὴν πίστη. Καὶ δὲν εἴμαστε διατεθειμένοι νὰ τὰ δεχθοῦμε

ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΚΑΙ ΔΟΥΛΟΙ

π. Δημητρίου Μπόκου

Ὁ Χριστὸς ἀπελευθέρωσε τὸν δαιμονιζόμενο τῆς χώρας τῶν
Γαδαρηνῶν, ἀντίπερα τῆς Γαλιλαίας, ποὺ κατεχόταν ἀπὸ λεγεώνα, στρατιὰ ὁλόκληρη πονηρῶν πνευμάτων, ἀλλὰ ταυτόχρονα ἔγινε φανερό, ὅτι καὶ οἱ ὑπόλοιποι Γαδαρηνοὶ δὲν ἦταν λιγότερο κυριευμένοι ἀπὸ τὴ δαιμονικὴ ἐνέργεια, ἀφοῦ θεώρησαν τὸν Χριστὸ ζημία καὶ συμφορὰ γιὰ τὴ ζωή τους καὶ τοῦ ζήτησαν νὰ φύγει μακριὰ ἀπὸ τὴ χώρα τους. Καὶ ὁ Χριστός, σεβόμενος τὴν ἐπιλογή τους, μπῆκε στὸ πλοῖο καὶ ἐπέστρεψε στὴ Γαλιλαία (Κυριακὴ ΣΤ΄ Λουκᾶ).
Ἐνεργούμενο τοῦ διαβόλου λοιπὸν μπορεῖ νὰ γίνει ὁ καθένας
μας, χωρὶς νὰ εἶναι ἀπαραίτητα δαιμονισμένος μὲ τὴν εἰδικὴ ἔννοια τοῦ ὅρου. Ὁ διάβολος ἀποκτᾶ εὔκολα πρόσβαση μέσα μας, τοῦ τὴν παρέχουμε ἀσυλλόγιστα ἐμεῖς κάθε φορὰ ποὺ πράττουμε τὴν ἁμαρτία, ἐνεργοῦμε δηλαδὴ κατὰ τὸ θέλημά του.
Ἔχει βέβαια τὴν ἐξυπνάδα νὰ κρύβεται εὔκολα,

Ο ΦΟΒΕΡΟΣ ΟΛΕΘΡΟΣ

π. Δημητρίου Μπόκου

Στὴν ἐπὶ τοῦ ὄρους (κατὰ τὸν εὐαγγελιστὴ Ματθαῖο), ἢ στὴν ἐπὶ τόπου πεδινοῦ (κατὰ τὸν Λουκᾶ) ὁμιλία του ὁ Χριστός, διαμήνυσε πράγματα συγκλονιστικά, ποὺ δὲν εἶχαν ἀκουστεῖ ποτὲ μέχρι τότε ἐπὶ τῆς γῆς. Μεταξὺ αὐτῶν μίλησε καὶ γιὰ τὴ σχέση μὲ τοὺς ἐχθρούς.
«Ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν καὶ ἀγαθοποιεῖτε» (Κυριακὴ Β΄ Λουκᾶ).
Νὰ δίνετε εὐχὲς σὲ ὅσους σᾶς καταριοῦνται, νὰ εὐεργετεῖτε
ὅσους σᾶς μισοῦν, νὰ προσεύχεσθε γιὰ ὅσους σᾶς πειράζουν καὶ σᾶς βλάπτουν καθ’ οἱονδήποτε τρόπο, γιὰ ὅσους σᾶς βάζουν σὲ διωγμὸ (Ματθ. 5, 44). Λίγο-πολὺ ὁ Χριστὸς ἔφερε τὰ ἄνω κάτω. Ζήτησε τὰ πιὸ δύσκολα. Καὶ ἐμμένει σ’ αὐτά ἀνυποχώρητος.
Ἀντιθέτως ἐμεῖς, χωρὶς νὰ τὸ πολυσκεφτοῦμε, πᾶμε στὸν
ἀντίποδα. Ἀπωθοῦμε τὴ σκέψη τῆς συγχώρησης τοῦ ἐχθροῦ μας. Καὶ γιὰ ἀγαθοποίηση, ἀγάπη καὶ εὐεργεσία πρὸς αὐτόν, οὔτε λόγος!
Ὑπερισχύουν κατὰ κράτος μέσα μας κίνητρα ἐγωκεντρικά. Πεῖσμα, 

Ο ΑΓΙΟΣ ΤΗΣ ΑΦΡΙΚΗΣ

π. Δημητρίου Μπόκου

Ὁ Σεπτέμβριος εἶναι ὁ μήνας τοῦ Σταυροῦ. Γιὰ ἕνα δεκαήμερο σχεδὸν δεσπόζει ἡ μεγάλη ἑορτὴ τῆς Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, ἀρχίζοντας ἀπὸ τὶς 13 τοῦ μηνὸς (ἀπὸ τὸν ἑσπερινὸ τῆς 12ης γιὰ τὴν ἀκρίβεια) μὲ τὰ προεόρτια καὶ τελειώνοντας μὲ τὴν ἀπόδοσή της (κλείσιμο) στὶς 21, ποὺ φέτος συμπίπτει μὲ τὴν Κυριακὴ μετὰ τὴν Ὕψωσιν.
Ὁ ζωηφόρος Σταυρὸς κατέχει πρωτεύουσα θέση στὴ ζωὴ τῆς
Ἐκκλησίας. Εἶναι τὸ πανίσχυρο ὅπλο μας. Ἡ δύναμή του πρωτοφανής.
Συντρίβει τὴν ἰσχὺ τῶν δαιμόνων. Μᾶς φαίνεται τρομερὸς καὶ
ἀκατανίκητος ὁ διάβολος; Ὅμως «φρίττει καὶ τρέμει» μπροστὰ στὸν Σταυρό. Ἀδυνατεῖ νὰ ἀντικρύσει, νὰ ἀντέξει, νὰ ὑποφέρει τὴ δύναμή του. Ὁ Χριστὸς διὰ τοῦ Σταυροῦ συνέτριψε τὴν κεφαλὴ τοῦ ὄφεως.
«Σταυρὸς δαιμόνων τὸ τραῦμα».
Ἀλλὰ μήπως μιλᾶμε θεωρητικά; Κάθε ἄλλο! Μποροῦμε, ἂν
θέλουμε, νὰ ἔχουμε πείρα τοῦ γεγονότος. Νὰ κάνουμε χρήση τῆς τρομερῆς δύναμης ποὺ διαθέτει «τὸ ἀήττητον ὅπλον» τοῦ Σταυροῦ.
Νὰ τί συνέβη σὲ ἕναν 19χρονο Ἑλληνοαυστραλὸ ροκά. Μὲ
ἄλλους φίλους του εἶχε φτιάξει στὴ δεκαετία τοῦ 60 τὸ μουσικὸ συγκρότημα Φλάις (The Flies), ποὺ σύντομα ἔγινε διάσημο, ὅπως οἱ Μπὴτλς καὶ οἱ Ρόλινγκ Στόουνς. Δήλωνε ἀντιδραστικός, μαρξιστής, ἄθεος. Ἦταν τῆς μόδας τότε τὰ μέλη τῶν ρὸκ συγκροτημάτων νὰ ἐπισκέπτονται τὴν Ἰνδία

ΟΙ ΣΤΑΥΡΩΤΕΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

π. Δημητρίου Μπόκου

 

Ἡ Ὕψωση τοῦ Τιμίου Σταυροῦ εἶναι ἑορτὴ ποὺ ὑπαγορεύθηκε ἀπὸ ἱστορικὰ γεγονότα. Τὴν πρώτη φορά, ὅταν βρέθηκε ἐπὶ τοῦ Γολγοθᾶ ἀπὸ τὴν ἁγία Ἑλένη. Τὴ δεύτερη, ὅταν ὁ αὐτοκράτορας Ἡράκλειος, νικώντας τοὺς Πέρσες ποὺ εἶχαν κυριεύσει τοὺς Ἁγίους Τόπους, τὸν ἐπανέφερε ἀπὸ τὴν Περσία, ὅπου εἶχε μεταφερθεῖ ὡς
λάφυρο (Ἑορτὴ Ὑψώσεως Τιμίου Σταυροῦ).
Εἶναι ἀνάγκη ὅμως ἡ Ὕψωση αὐτὴ νὰ γίνεται κυρίως μέσα μας.
Ὅπως ἡ Παναγία ἀναδείχθηκε μυστικὸς παράδεισος, κῆπος δηλαδὴ ὅπου βλάστησε ὁ Χριστός, «ὑφ’ οὗ τὸ τοῦ Σταυροῦ ζωηφόρον ἐν γῇ πεφυτούργηται δένδρον», ἔτσι καὶ ἡ ψυχή μας πρέπει νὰ μετατραπεῖ «εἰς γῆν ἀγαθήν», σὲ εὔφορο καὶ γόνιμο κῆπο, ὅπου μυστικὰ θὰ καλλιεργεῖται τὸ σωτηριῶδες δένδρο τοῦ Σταυροῦ. Νὰ ἀνήκουμε κι ἐμεῖς σ’ αὐτούς, ποὺ «ἐν καρδίᾳ καλῇ καὶ ἀγαθῇ» καρποφοροῦν μὲ ὑπομονὴ ὅλα τὰ καλὰ ποὺ ἔρρευσαν ἀπὸ τὸ εὐλογημένο ξύλο τοῦ Σταυροῦ.
Ἀλλιῶς μπορεῖ

ΤΟ ΠΟΛΥ ΚΑΙ ΤΟ ΛΙΓΟ

π. Δημητρίου Μπόκου

 

Στὸν πλούσιο νεανίσκο ποὺ ρωτοῦσε γιὰ τὸ πῶς θὰ κληρονομήσει τὴν αἰώνια ζωή, ὁ Χριστὸς ἀπάντησε ὅτι, ἂν ψάχνει γιὰ τὴν τελειότητα, πρέπει νὰ δώσει τὰ ὑπάρχοντά του στοὺς φτωχοὺς καὶ νὰ τὸν ἀκολουθήσει (Κυριακὴ ΙΒ΄ Ματθαίου).
Τὸ πράγμα φάνηκε βαρὺ στὸν κατὰ τὰ ἄλλα καλοδιάθετο νεαρό.
Πάνω ἀπὸ τὶς δυνάμεις του. Εἶχε προσκόλληση στὰ πλούτη του τόσο μεγάλη, ποὺ δὲν τοῦ ἐπέτρεπε νὰ ἐγκαταλείψει τὰ πάντα. Μὲ τὴν εὐκαιρία ὁ Χριστὸς ἐπισήμανε πόσο δύσκολο εἶναι γιὰ τὸν πλούσιο, λόγῳ τῆς προσκόλλησής του στὸν πλοῦτο, νὰ εἰσέλθει στὴ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Ἀλλὰ στὴν ἀπορία τῶν μαθητῶν του γιὰ τὸ ποιὸς θὰ μποροῦσε τότε νὰ σωθεῖ, ἀπάντησε ὅτι κάτι τέτοιο δὲν εἶναι ἐντελῶς ἀδύνατο. Κάποιοι μὲ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ ὑπερνικοῦν τὸ δέσιμο μὲ τὸν πλοῦτο καὶ τὰ ὑλικά.
Κάποτε λοιπὸν ἕνας ἄρχοντας ἐπισκέφθηκε μιὰ σκήτη, ὅπου ἀσκοῦνταν μεμονωμένα ἀρκετοὶ Πατέρες. Εἶχε μαζί του πολλὰ χρήματα γιὰ τὶς ἀνάγκες τῶν ἐκεῖ μοναχῶν. Παρακάλεσε λοιπὸν τὸν ἡγούμενο νὰ τὰ μοιράσει στοὺς μοναχούς, ἀνάλογα μὲ τὶς ἀνάγκες τοῦ καθενός.
- Οἱ Γέροντες δὲν χρειάζονται χρήματα,

Η ΑΛΗΘΗΣ ΘΕΟΓΝΩΣΙΑ

π. Δημητρίου Μπόκου

Περιερχόμενος τὶς πόλεις καὶ τὰ χωριὰ τῆς Ἰουδαίας ὁ Χριστός, βρέθηκε μπροστὰ σὲ δύο τυφλούς, ποὺ ζήτησαν μὲ δυνατὲς κραυγὲς νὰ τοὺς σπλαχνιστεῖ καὶ νὰ τοὺς θεραπεύσει ἀπὸ τὴν τύφλωση. Ὁ Χριστὸς τοὺς ρώτησε ἂν πιστεύουν ὅτι μπορεῖ νὰ τὸ κάνει αὐτὸ καὶ ἐκεῖνοι ἀπάντησαν θετικά. Καὶ ὁ Χριστὸς τοὺς ἔδωσε τὸ φῶς τους (Κυριακὴ Ζ΄ Ματθαίου).
Οἱ δυὸ τυφλοὶ στὴν ἱκεσία τους ὀνόμαζαν τὸν Χριστὸ υἱὸ τοῦ
Δαυΐδ. «Ἐλέησον ἡμᾶς, υἱὲ Δαυΐδ». Εἶχαν δηλαδὴ ἐνστερνισθεῖ τὴ γνώμη, ὅτι ἔχουν μπροστά τους ὄχι ἕναν ἁπλὸ ἄνθρωπο, ἀλλὰ τὸν ἀναμενόμενο ἔνδοξο ἀπόγονο τοῦ Δαυΐδ, τὸν Μεσσία καὶ λυτρωτὴ τῶν ἀνθρώπων. Πίστευαν ὅτι ὁ Χριστὸς εἶναι ὁ ἀπεσταλμένος τοῦ Θεοῦ, ποὺ εἶχε προφητευθεῖ ἀπὸ ὅλους τοὺς προφῆτες. Ἀλλὰ ἡ πίστη τους δὲν σταματοῦσε ἐκεῖ.
Ὁ Χριστὸς δὲν τοὺς θεράπευσε ἀμέσως,

ΤΟ ΑΓΙΟ ΠΝΕΥΜΑ

 

π. Δημητρίου Μπόκου

Ὁ Χριστὸς εἶχε μιλήσει στοὺς μαθητές του πολλὲς φορὲς γιὰ τὴν ἔλευση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἡ ὕπαρξη τοῦ ὁποίου, μέχρι νὰ ὁλοκληρωθεῖ πλήρως τὸ ἐπὶ γῆς ἔργο τοῦ Χριστοῦ, δὲν ἦταν ἀκόμα φανερὴ στοὺς ἀνθρώπους. «Οὐ γὰρ ἦν Πνεῦμα Ἅγιον, ὅτι Ἰησοῦς οὐδέπω ἐδοξάσθη» (Ἰω. 7, 39). Ἔτσι λοιπόν, λίγο πρὶν τὴν Ἀνάληψη, τοὺς παράγγειλε νὰ περιμένουν σὲ λίγες μέρες «τὴν ἐπαγγελίαν τοῦ Πατρὸς ἣν ἠκούσατέ μου». Θὰ ἔπαιρναν δύναμη γιὰ τὸ κηρυκτικὸ ἔργο τους, διότι θὰ ἐρχόταν φανερὰ πάνω τους τὸ Ἅγιο Πνεῦμα (Πράξ. 1, 4-8) (Κυριακὴ τῆς Πεντηκοστῆς).
Ἡ παρουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ὅμως,

Η ΤΗΡΗΣΗ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ

 

π. Δημητρίου Μπόκου

 

Ὅταν ὁ Χριστὸς φανέρωσε ξεκάθαρα στοὺς Ἰουδαίους ὅτι εἶναι ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, ὅτι πατέρας του εἶναι αὐτὸς ποὺ αὐτοὶ ἰσχυρίζονται ὅτι εἶναι ὁ Θεός τους, οἱ Ἑβραῖοι δὲν ἄντεξαν. Κατάλαβαν πολὺ καλὰ τί τοὺς ἔλεγε, γι’ αὐτὸ καὶ θεώρησαν τὰ λόγια του ὕψιστη βλασφημία.
Κανένας ἄνθρωπος δὲν μπορεῖ νὰ ἐξισωθεῖ μὲ τὸν Θεό. Καὶ πῆραν στὰ χέρια τους πέτρες νὰ τὸν λιθοβολήσουν, ὅπως ὅριζε ὁ νόμος τους. Μὰ ὁ Χριστὸς πέρασε ἀνάμεσά τους χωρὶς νὰ μπορεῖ νὰ τὸν ἀγγίξει κανένας, γιατὶ δὲν εἶχε ἔλθει ἀκόμη ἡ ὥρα του νὰ σταυρωθεῖ.
Τότε ὁ Χριστὸς συνάντησε στὸν δρόμο του ἕναν τυφλὸ ἐκ γενετῆς καὶ τὸν θεράπευσε (Κυριακὴ τοῦ Τυφλοῦ).
Τὸ γεγονὸς αὐτὸ συνέτεινε ἀκόμη περισσότερο στὴ σύγχυση
τῶν Ἰουδαίων καὶ μάλιστα τῶν τυπολατρῶν Φαρισαίων. Ἀπὸ τὴ μιὰ θεωροῦσαν τὸν Χριστὸ παραβάτη τοῦ θεϊκοῦ νόμου, γιατὶ ἔκανε τὸ θαῦμα του (ἐπίτηδες μᾶλλον) ἡμέρα Σάββατο. Ἀφοῦ καταργοῦσε τὴν ἀργία τοῦ Σαββάτου, ἦταν κατ’ αὐτοὺς ἁμαρτωλός. Ἀπὸ τὴν ἄλλη εἶχαν μπροστά τους ἕνα γεγονὸς ἀναμφισβήτητο. Ἐξέταζαν ξανὰ καὶ ξανὰ τὸν πρώην τυφλὸ γιὰ τὸ πῶς ἔγινε ἡ θεραπεία του. Ἀλλὰ δὲν ἤθελαν οὔτε μποροῦσαν νὰ δεχτοῦν αὐτὸ ποὺ ἔβλεπαν, ὄντας προσκολλημένοι στὴν ἀντίληψη, ὅτι ἄνθρωπος ποὺ παραβαίνει τὸν νόμο τοῦ Θεοῦ, εἶναι σίγουρα ἁμαρτωλός.
Στὴν ἀπορία τοῦ θεραπευμένου τυφλοῦ,

ΜΕΤΑ ΤΗ ΣΤΑΥΡΩΣΗ

π. Δημητρίου Μπόκου

 

Οἱ Μυροφόρες γυναῖκες πρωτοστάτησαν στὰ ἱερὰ δρώμενα τοῦ θείου Πάθους, ὅταν οἱ μαθητὲς τοῦ Χριστοῦ διασκορπίστηκαν ἀπὸ τὸν φόβο τῶν Ἰουδαίων καὶ ἐπέστρεψαν ὁ καθένας «εἰς τὰ ἴδια». Μετὰ τὴ Σταύρωση τοῦ Χριστοῦ ἔλαβαν χώρα ἀρκετὰ γεγονότα καὶ μάλιστα σὲ πολὺ σύντομο σχετικὰ διάστημα. Οἱ κρυφοὶ μαθητὲς Ἰωσὴφ καὶ Νικόδημος ἀνέλαβαν δράση γιὰ τὴν ταφὴ τοῦ Κυρίου. Οἱ Μυροφόρες, πανταχοῦ παροῦσες, μὲ πρωτοκορυφαία τὴ Μητέρα τοῦ Κυρίου, παρακολουθοῦσαν ἀπὸ κοντὰ τὰ γενόμενα, συμμετεῖχαν μὲ τὸν τρόπο τους στὴν ἀποκαθήλωση καὶ τὴν ταφὴ τοῦ μεγάλου νεκροῦ. Καὶ κυρίως πρωτοστάτησαν στὴν ἀναγγελία τῆς Ἀνάστασης.
Ἔγιναν οἱ πρῶτες εὐαγγελίστριες (Κυριακὴ τῶν Μυροφόρων).
Οἱ κρυφοὶ μαθητές, οἱ Μυροφόρες, οἱ Φαρισαῖοι, οἱ Ρωμαῖοι,
πρωταγωνιστοῦν μετὰ τὴ Σταύρωση σὲ μιὰ σειρὰ γεγονότων, μερικὰ ἀπὸ τὰ ὁποῖα φαίνονται δευτερεύοντα ἢ καὶ ἀσήμαντα, ἀλλὰ ποὺ ὅλα μαζὶ συνθέτουν ἕνα θαυμαστὸ πάζλ. Καὶ δείχνουν ὅτι ὅλα κατευθύνονται ἀπὸ τὴν ὑπερέχουσα σοφία τοῦ Θεοῦ, ὅλα ὑπακούουν στὸ πολυδύναμο, ἀγαθοποιὸ σχέδιό του.
Ἔτσι λοιπόν,

Η ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΤΩΝ ΠΑΘΩΝ

π. Δημητρίου Μπόκου

 

Κατὰ τὴ Μεγάλη Ἑβδομάδα ποὺ ἀνοίγεται ἤδη μπροστά μας, ὁ Χριστὸς πραγματοποιεῖ τὴν πορεία ποὺ εἶχε πολλὲς φορὲς
προαναγγείλει, προετοιμάζοντας τοὺς μαθητές του γιὰ τὰ ἐπικείμενα Πάθη καὶ τὴν Ἀνάστασή του. «Μέλλει ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδίδοσθαι εἰς χεῖρας ἀνθρώπων καὶ ἀποκτενοῦσιν αὐτὸν καὶ τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ ἐγερθήσεται» (Ματθ. 17, 22-23).
Τὴν πορεία αὐτὴ μᾶς ὑπενθυμίζει ἀπὸ τὴν ἀρχὴ τῆς Μεγάλης
Ἑβδομάδας ἡ Ἐκκλησία. Ἀπὸ τὸ βράδυ κιόλας τῆς Κυριακῆς τῶν Βαΐων, ὅπου ψάλλεται ὁ Ὄρθρος τῆς Μεγάλης Δευτέρας καὶ ξεκινάει ἡ πρώτη ἀκολουθία τοῦ Νυμφίου, ἀκοῦμε τὸ Κάθισμα: «Τὰ πάθη τὰ σεπτὰ ἡ παροῦσα ἡμέρα ὡς φῶτα σωστικὰ ἀνατέλλει τῷ κόσμῳ». Ἂν καὶ πρόκειται γιὰ τὴν πιὸ ἐπώδυνη διαδικασία ποὺ γνώρισε ποτὲ ὁ κόσμος, ὅμως τὰ Πάθη εἶναι δόξα καὶ λαμπρότητα γιὰ τὸν Χριστό.
Ἀκτινοβολοῦν στὸν κόσμο σὰν φῶτα σωτήρια, ὅπως προβάλλει ὁ ἥλιος τὸ πρωὶ καὶ φωτίζει μὲ τὶς ἀκτίνες του τὰ πάντα.
Ἡ πρώτη λοιπὸν ἡμέρα ποὺ παρουσιάζει «τῶν παθῶν τοῦ Κυρίου τὰς ἀπαρχάς», ἤδη «λαμπροφορεῖ». Δοξάζουμε ευγνώμονα, πανηγυρίζουμε «τὴν ἀπόρρητον Λόγου Θεοῦ κατάβασιν», δὲν μοιρολογοῦμε γιὰ τὰ βάσανα τοῦ Χριστοῦ μὲ ἄρρωστους

ΤΑ ΙΣΤΙΑ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ

π. Δημητρίου Μπόκου

Μὲ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ μπαίνουμε στὴν τελευταία ἑβδομάδα τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς. Τὸ Σάββατο τοῦ Λαζάρου κλείνει ἡ εὐλογημένη αὐτὴ περίοδος καὶ ἀκολουθεῖ ἡ Μεγάλη Ἑβδομάδα. Ὡς τελευταῖο πρότυπο σωτήριας μετάνοιας καὶ πνευματικοῦ ἀγώνα κατὰ τῶν παθῶν βάζει ἐνώπιόν μας ἡ Ἐκκλησία τὴν ἀσυνήθιστη μορφὴ καὶ βιοτὴ τῆς ὁσίας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας, ποὺ ἐπέδειξε πρωτόγνωρη ὄντως ἄσκηση ἐγκράτειας καὶ προσευχῆς (Κυριακὴ Ε΄ Νηστειῶν).
Εὔδρομο πλοῖο ἡ Ἐκκλησία, ταχύ, θωρακισμένο ἐξοπλισμένο,
εὐέλικτο, ποντοπορεῖ διαπλέοντας τὴν πολυτάραχη θάλασσα τοῦ κόσμου. Χωρὶς νὰ λοξοδρομεῖ ἀπὸ τὴ θεόθεν καθορισμένη πορεία της, κλυδωνίζεται ἔντονα στὰ ἀντίθεα κύματα, στὸν πανταχόθεν ἐπεγειρόμενο ἄνεμο τῆς ἀποστασίας, στὴν παφλάζουσα τρικυμία τῆς ἀπιστίας καὶ ἀδιαφορίας, ἀλλὰ οὐδέποτε καταποντίζεται. Εὐθυδρομεῖ διηνεκῶς ἐπὶ τὸ Πάσχα,

Η ΠΑΡΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ

π. Δημητρίου Μπόκου

 

Πότε ἄρχισε καὶ πότε ἔληξε ἡ εἰκονομαχία; Ἡ ἀρχή της συμπίπτει μὲ τὴ δημιουργία τοῦ ἀνθρώπου. Τὸ τέλος της; Δὲν ἦρθε ἀκόμα.
Ἀφότου ὁ Θεὸς ἔβαλε τὴν εἰκόνα του στὸ πρόσωπο τοῦ ἀνθρώπου, ἄρχισε ὁ πόλεμος γιὰ τὴν ἀποκαθήλωσή της. Γιὰ νὰ μὴ φτάσει ποτὲ στὸν ὕψιστο προορισμό της: Τὴ θέωση. Γι’ αὐτὸ καὶ τιμοῦμε σήμερα τὸν μεγάλο Πατέρα τῆς Ἐκκλησίας μας, τὸν ἅγιο Γρηγόριο, ἀρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης, τὸν Παλαμᾶ, ποὺ κατ’ ἐξοχὴν ἀγωνίσθηκε γιὰ τὴν τελικὴ ἀποκατάσταση τῆς εἰκόνας τοῦ Θεοῦ, γιὰ τὴν ἐπάνοδο τοῦ ἀνθρώπου στὸν τρόπο τῆς θείας ζωῆς (Κυριακὴ Β΄ Νηστειῶν).
Ἡ εἰκονομαχία διεξάγεται σὲ κάθε ἐποχὴ μὲ τὸν δικό της
κυριολεκτικὸ καὶ μεταφορικὸ τρόπο. Ἡ καταστροφὴ τῶν ἱερῶν εἰκόνων δὲν παύει ποτὲ νὰ εἶναι κατὰ βάθος ὁ ἀμείλικτος πόλεμος γιὰ τὴ συντριβὴ τοῦ ἀνθρώπου, τῆς ἐπὶ γῆς εἰκόνας τοῦ Θεοῦ.

Ο ΕΜΠΑΙΓΜΟΣ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ

 

π. Δημητρίου Μπόκου

Τὸν ἀγώνα τῆς Ἐκκλησίας νὰ διαφυλάξει διὰ μέσου τῶν αἰώνων τὴν πίστη της ἀλώβητη ἀπὸ τὶς ποικίλες πλάνες προβάλλει ἡ πρώτη Κυριακὴ τῆς Σαρακοστῆς. Μὲ τὴν κατ’ ἔτος ἀνάμνηση τῆς πανηγυρικῆς ἀναστηλώσεως τῶν εἰκόνων καὶ τὴ μνεία τῆς διαχρονικῆς προσπάθειας τῆς Ἐκκλησίας ἔναντι ὅλων τῶν αἱρέσεων, διατρανώνουμε τὴν ἀπαρέγκλιτη προσήλωσή μας στὴν πίστη τῶν Προφητῶν, τῶν Ἀποστόλων, τῶν Πατέρων, τῶν Ὀρθοδόξων (Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας).
Στὸ θέμα τῶν εἰκόνων εἰδικὰ δίνουμε πάντα ἰδιαίτερη ἔμφαση.
Οἱ ἄνθρωποι μποροῦμε νὰ εἰκονίζουμε τὸν Θεό, ἐφόσον «μορφὴν ἀναλλοιώτως ἀνθρωπίνην προσέλαβε», ἔγινε ἄνθρωπος παραμένοντας συγχρόνως καὶ Θεός. Μποροῦμε νὰ εἰκονίζουμε καὶ ὅλα τὰ ἱερὰ πρόσωπα. Σὲ μιὰ ἱερὴ εἰκόνα τιμοῦμε πάντα τὸ εἰκονιζόμενο πρόσωπο. Τὸν Χριστό, τὴν Παναγία, τοὺς ἁγίους μας.
Ἀλλὰ δὲν μένουμε μόνο σ’ αὐτό. Ἐπεκτείνουμε τὴν ἔννοια τῆς
εἰκόνας ἀκόμα παραπέρα. Εἰκόνα εἶναι ὁ κάθε ἄνθρωπος. Εἰκόνα ἱερή, θεϊκή, ἀξιοσέβαστη. «Ὁ Θεὸς ἔκτισε τὸν ἄνθρωπον ἐπ’ ἀφθαρσίᾳ καὶ εἰκόνα τῆς ἰδίας ἰδιότητος ἐποίησεν αὐτὸν» (Σοφ. Σολ. 2, 23). «Εἶδες τὸν ἀδελφόν σου; Εἶδες Κύριον τὸν Θεόν σου», ἔλεγαν οἱ ἅγιοι. Εἰκόνα τοῦ Θεοῦ λοιπὸν ὁ ἄνθρωπος. Ποῦ ψάχνεις νὰ βρεῖς τὸν Θεό; Στὸν
οὐρανό; Δὲν βρίσκεται ἐκεῖ. Βρίσκεται ἐδῶ, ἀνάμεσά μας.
Περιφέρεται γύρω μας, στὰ πρόσωπα τῶν συνανθρώπων μας. Δὲν τὸν βλέπουμε ἐδῶ; Δὲν θὰ τὸν βροῦμε οὔτε ἐκεῖ, στὸν οὐρανό, ποτέ.
Μὰ εἶναι πολλὰ αὐτὰ ποὺ καταπονοῦν τὴν ἐπίγεια εἰκόνα τοῦ
Θεοῦ. Ἡ ἁμαρτία πρωταρχικά. Μὲ τὴν προσωπικὴ εὐθύνη βέβαια τοῦ καθενός. Ἀλλὰ καὶ ἄλλα ποὺ ἐπισωρεύουν ἀνείπωτο πόνο καὶ ἀφάνταστη ταλαιπωρία στὸν ἄνθρωπο. Τραγωδίες ποὺ δὲν ἐξαρτῶνται ἀπὸ τὴ θέλησή του, ἐρχόμενες ἔξωθεν. Ἀδικίες, βάσανα, θάνατοι. Καὶ τὸν κάνουν νὰ ὑποφέρει φριχτά. Νὰ γονατίζει ἀπὸ τὸν πόνο. Νὰ τσακίζει ἀπὸ τὴν ὀδύνη. Τότε πρέπει νὰ τιμοῦμε μὲ πιὸ μεγάλο, μὲ ἀπροσμέτρητο σεβασμὸ τὴν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ. Νὰ βρισκόμαστε δίπλα στὸν πάσχοντα Χριστό. Δίπλα στὸν κάθε πονεμένο. Νὰ χαλᾶμε τὸν κόσμο γι’ αὐτόν. Ἀνταποκρινόμαστε ἔτσι;

Η ΑΝΑΒΑΣΗ ΤΟΥ ΖΑΚΧΑΙΟΥ

π. Δημητρίου Μπόκου

Ὁ Ζακχαῖος, ἀρχιτελώνης τῆς Ἱεριχοῦς, πλούσιος ἀπὸ τὴν ἀνεξέλεγκτη αὐθαιρεσία τοῦ ἐπαγγέλματός του, ἄκουσε γιὰ τὸν Χριστὸ καὶ φαίνεται πὼς ἄρχισε νὰ προβληματίζεται. Ἔτσι, ὅταν ὁ Χριστὸς πέρασε ἀπὸ τὴν Ἱεριχώ, ὁ Ζακχαῖος ἔσπευσε νὰ τὸν δεῖ. Λόγῳ τῆς πολυκοσμίας καὶ ἐπειδὴ ἦταν κοντὸς στὸ ἀνάστημα, γιὰ νὰ μπορέσει νὰ δεῖ τὸν Χριστό, ἀνέβηκε σὲ μιὰ συκομουριά. Ὁ Χριστὸς τὸν προσφώνησε μὲ τὸ ὄνομά του καὶ τοῦ εἶπε νὰ κατεβεῖ γρήγορα ἀπὸ τὸ δέντρο, ἐπειδὴ σκόπευε νὰ φιλοξενηθεῖ στὸ σπίτι του (Κυριακὴ ΙΕ΄ Λουκᾶ).
Στὴν προσπάθειά του νὰ δεῖ τὸν Χριστό, ὁ Ζακχαῖος κατάλαβε μερικὰ πράγματα, ποὺ μέχρι τότε δὲν τὸν εἶχαν ἀπασχολήσει καὶ πολύ. Κατάλαβε ὅτι ἦταν πολὺ κοντός. Τὸ ἀνάστημά του δὲν τοῦ ἐπέτρεπε νὰ φτάσει στὴ θέα τοῦ Χριστοῦ. Εἶχε μάθει νὰ κινεῖται καλὰ στὰ χαμηλά. Νὰ ἰσορροπεῖ σταθερὰ μὲ τὰ πόδια του στερεωμένα γερὰ πάνω στὴ γῆ. Μὰ ὅταν χρειάστηκε νὰ κοιτάξει ψηλότερα, τὰ πόδια του, συνηθισμένα νὰ περπατοῦν μὲ σιγουριὰ στοὺς ἐπίγειους
(γιατί ὄχι καὶ ὑπόγειους;) δρόμους, ἀποδείχτηκαν πολὺ κοντά. Ποιὸ ἦταν τὸ σταθερὸ ὑπόβαθρο ποὺ ἔδινε αἴσθηση σιγουριᾶς καὶ ἀσφάλειας στὸν Ζακχαῖο;

ΔΡΑΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΔΟΤΟ ΘΑΝΑΤΟΥ

π. Δημητρίου Μπόκου

Μὲ τὴ Βάπτιση τοῦ Χριστοῦ ὁ ρόλος τοῦ Προδρόμου βαδίζει σιγὰ-σιγὰ πρὸς τὸ τέλος. Εἶδε νὰ ἐκπληρώνεται τὸ σημάδι ποὺ τοῦ ἔδωσε ὁ Θεός: Σὲ ὅποιον δεῖς νὰ κατεβαίνει τὸ Ἅγιο Πνεῦμα καὶ νὰ μένει γιὰ πάντα πάνω του, αὐτὸς εἶναι ποὺ θὰ βαπτίζει ὄχι ἁπλῶς μὲ νερό, ἀλλὰ μὲ Πνεῦμα Ἅγιο, μεταδίδοντας ἄφεση ἁμαρτιῶν καὶ ὅλα τὰ χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Κατόπιν τούτου ὁ Ἰωάννης ἔδωσε μὲ ἀπόλυτη βεβαιότητα τὴ μαρτυρία του, «ὅτι οὗτός ἐστιν ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ», ὁ ἐρχόμενος ἐκλεκτός του, ὁ ἀναμενόμενος Μεσσίας (Ἰω. 1, 33-34).
Τόνισε μάλιστα ὅτι στὸ ἑξῆς «ἐκεῖνον δεῖ αὐξάνειν, ἐμὲ δὲ ἐλαττοῦσθαι» (Ἰω. 3, 30). Ἡ ἐπιρροή, ἡ ἀπήχηση, ἡ δόξα τοῦ Χριστοῦ πρέπει νὰ αὐξάνονται. Ὁ ρόλος τοῦ Προδρόμου εἶχε πλέον ἐπιτευχθεῖ. Δὲν θὰ συνεχίσει ἄλλο τὴ δράση του, ἀνταγωνιστικὰ πρὸς τὸν Χριστό. Ἀντιθέτως, θὰ προπορευτεῖ τοῦ Χριστοῦ καὶ στὸν Ἅδη, γιὰ νὰ φέρει καὶ στοὺς κεκοιμημένους τὸ μήνυμα τῆς ἐπικείμενης καθόδου τοῦ Χριστοῦ καὶ ἐκεῖ. Ἔτσι, κατὰ τὸ σχέδιο τοῦ Θεοῦ, ὁ Ἰωάννης φυλακίζεται ἀπὸ τὸν Ἡρώδη, ὁ δὲ Χριστὸς ἀρχίζει ἀπὸ τὴ Γαλιλαία τὸ κήρυγμά του γιὰ μετάνοια, ἐν ὄψει τῆς ἐλεύσεως τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ (Κυριακὴ μετὰ τὰ Φῶτα).
Ἡ δημόσια ἐμφάνιση τοῦ Χριστοῦ

Η ΕΞΟΔΟΣ

 π. Δημητρίου Μπόκου

Οἱ μάγοι, «Περσῶν βασιλεῖς», ἄνθρωποι τῆς σοφίας, ἦλθαν «ἐξ ἀνατολῶν» καὶ προσκύνησαν τὸ νεογέννητο νήπιο τῆς Βηθλεέμ, τὸν Χριστό. Τοῦ πρόσφεραν τρία δῶρα συμβολικά, «χρυσὸν καὶ λίβανον καὶ σμύρναν», μὲ τὰ ὁποῖα τὸν ἀναγνώριζαν ὡς βασιλέα καὶ Θεὸ ἐνανθρωπήσαντα. Μὲ τὸ χρυσάφι τὸν τίμησαν ὡς βασιλέα. Μὲ τὸ λιβάνι (θυμίαμα) ὡς Θεό. Καὶ μὲ τὴ σμύρνα (μύρο) ὡς ἄνθρωπο, ποὺ θὰ ὑφίστατο ὑπὲρ ἡμῶν θάνατο καὶ θὰ κατέβαινε στὸν τάφο, τυλιγμένος «σινδόνι καθαρᾷ καὶ ἀρώμασιν», καθὼς ἦταν τὸ «ἔθος τοῖς Ἰουδαίοις ἐνταφιάζειν».
Καὶ οἱ μὲν μάγοι ἀναχώρησαν γιὰ τὴ χώρα τους, ἐνῶ ὁ Ἡρώδης τοὺς περίμενε ματαίως γιὰ νὰ τὸν πληροφορήσουν «περὶ τοῦ παιδίου».
Καὶ ὅταν εἶδε ὅτι «ἐνεπαίχθη», διέταξε τὴ φοβερὴ σφαγὴ τῶν νηπίων ἀπὸ δύο χρονῶν καὶ κάτω στὴ Βηθλεὲμ καὶ σὲ ὅλα τὰ περίχωρά της.
Ὁ Ἰωσὴφ ὅμως, πληροφορημένος ἀπὸ ἄγγελο Κυρίου, διέφυγε μὲ τὸ θεῖο βρέφος καὶ τὴν Παναγία στὴν Αἴγυπτο. Μετὰ τὸν θάνατο τοῦ Ἡρώδη ἐπέστρεψαν ξανὰ καὶ κατοίκησαν στὴ Ναζαρὲτ τῆς Γαλιλαίας.
Ἔτσι ἐκπληρώθηκε ἡ προφητεία:

ΟΙ ΑΓΓΕΛΟΙ ΓΥΡΩ ΜΑΣ

π.Δ.Μπόκου

Μιὰ θαυμάσια παραβολὴ εἶπε ὁ Χριστός, γιὰ νὰ δείξει ὅτι μπροστὰ στὸν Θεὸ ὁ πλούσιος δὲν ἔχει κανένα πλεονέκτημα, ἀλλὰ καὶ ὁ φτωχὸς κανένα μειονέκτημα. Ἕνας πλούσιος, ἀνώνυμος γιὰ τὸν Θεό, πέρασε τὴ ζωή του μὲ ἄνεση, ἐνῶ ἕνας φτωχός, ὁ Λάζαρος, ἔζησε στὴν ἀπόλυτη στέρηση, ριγμένος στὴν πόρτα τοῦ πλούσιου.
Μετὰ θάνατον ὅμως ἡ κατάσταση ἀντιστράφηκε ἄρδην. Ὁ πλούσιος βρέθηκε στὴ φλόγα καὶ τὰ βάσανα τοῦ Ἅδη, ἐνῶ ὁ Λάζαρος στὴν ἄνεση καὶ τὴ χαρὰ τοῦ Παραδείσου, στὴν ἀγκαλιὰ τοῦ Ἀβραὰμ (Κυριακὴ Ε΄ Λουκᾶ).
Ὁ πλούσιος δὲν ἔκανε κάποιο εἰδικὸ κακὸ στὸν Λάζαρο. Ἁπλῶς τὸν ἀγνόησε. Δὲν θεώρησε πὼς ἄξιζε νὰ ἀσχοληθεῖ μαζί του. Εἶχε τὴ δική του ἀξιολογικὴ κλίμακα γιὰ τὸν καθένα. Μπροστά του δὲν εἶχαν ὅλοι τὴν ἴδια ἀξία. Διαβάθμιζε τοὺς ἀνθρώπους μὲ κριτήρια διαφορετικὰ ἀπὸ αὐτὰ τοῦ Θεοῦ.

Ο ΤΑΞΙΤΖΗΣ ΚΑΙ Η ΚΟΠΕΛΑ

π. Δημητρίου Μπόκου

Στὴν πόλη Ναΐν ὁ Χριστὸς ἔρχεται ἀντιμέτωπος μὲ αὐτὸ ποὺ ἡ
ἁμαρτία δώρισε στὸν ἄνθρωπο, τὸν θάνατο. Ἕνα νέο παιδί, ὁ
μονογενὴς υἱὸς μιᾶς χήρας, εἶναι στὸ φέρετρο. Ἡ μάνα του θρηνεῖ ἀπαρηγόρητη. Ὁ θάνατος τοῦ νέου παιδιοῦ, ἀλλὰ καὶ ὁ πόνος τῆς μάνας συνταράζουν βαθιὰ τὰ σπλάχνα τοῦ Χριστοῦ. Δὲν δημιούργησε τὰ πλάσματά του γιὰ νὰ καταντοῦν σ’ αὐτὴ τὴν τραγωδία. Τὰ ἔφτιαξε γιὰ νὰ ζοῦν, ἀνώδυνα, χαρούμενα, παντοτινά. Δὲν εἶχε σχεδιάσει θάνατο. Πλησιάζει αὐτόβουλα τὴ χαροκαμένη μάνα καὶ τῆς λέει νὰ μὴν κλαίει ἄλλο. Καὶ γυρίζοντας ἀμέσως πρὸς τὸ νεκρὸ παιδί, τὸ ἀνασταίνει μὲ μιὰ κουβέντα καὶ ἕνα ἄγγιγμα (Κυριακὴ Γ΄ Λουκᾶ).
Ὁ θάνατος φαίνεται νὰ συντρίβει κυριολεκτικὰ τὴ ζωή. Εἶναι
ὅμως ἔτσι; Εἶναι ἀσύλληπτο στὴ λογικὴ τὸ μυστήριο τῆς ζωῆς καὶ τοῦ θανάτου. Τὸ μυαλό μας ἀρνεῖται νὰ δεχτεῖ ἐπιστροφὴ στὴ ζωὴ μετὰ τὸν θάνατο, ἢ ὅτι ὑπάρχει συνέχειά της μετὰ τὸ βιολογικὸ τέλος. Τὸ θεωροῦμε παράλογο. Ὁ Χριστὸς λέει ὅτι εἶναι ὑπέρλογο. Ξεπερνάει τὴ λογική μας. Ὄχι παράλογο. Αὐτὰ ὅμως τὰ καταλαβαίνουμε μόνο, ἂν τὰ ζήσουμε. Διηγεῖται ὁ ἁγιορείτης γέροντας Νίκων:
Ἕνας ταξιτζὴς στὴν Ἀθήνα παίρνει ἀπὸ τὸ «Ἐλευθέριος Βενιζέλος» μιὰ κοπέλα, τὴν πηγαίνει σπίτι της στὴν Καλλιθέα.
Συζητάγανε στὸν δρόμο, μοῦ λέει, πραγματικὰ καλλιεργημένη, μορφωμένη, ἀξιόλογη κοπέλα. Φτάνουν στὸ σπίτι της, κοιτᾶνε τὸ ταξίμετρο, ἀνοίγει τὸ πορτοφόλι της, δὲν φτάνανε.
-Συγγνώμην, λέει, ἔρχομαι. Κατεβαίνει κάτω, τὴ βλέπει, μπαίνει σπίτι καὶ περίμενε. Περίμενε, περίμενε, περίμενε…, λέει, τί ἔγινε; Μὲ ξέχασε; Κατεβαίνει, χτυπάει τὴν πόρτα, βγαίνει μιὰ γυναίκα μὲ μαῦρα.
Λέει, συγγνώμην, τὰ λεφτὰ γιὰ νὰ φύγω. -Ποιὰ λεφτά; λέει ἐκείνη.

Τά δάκρυα τοῦ Θεοῦ

π . Δ η μ η τ ρ ί ο υ Μ π ό κ ο υ

 

Διακόπτεται μὲ τὴν Κυριακὴ πρὸ τῆς Ὑψώσεως ἡ κανονικὴ ροὴ
τῶν Κυριακῶν τοῦ Ματθαίου ποὺ ξεκινούν ἀπὸ τὴν Κυριακὴ τῶν Ἁγίων Πάντων. Τὸ σχετικὸ ἀνάγνωσμα ἀπὸ τὸ Εὐαγγέλιο τοῦ Ἰωάννου προανακρούει τὴν ὕψωση τοῦ Υἱοῦ τοῦ Ἀνθρώπου, δηλαδὴ τὸν σταυρικό του θάνατο, ὅπως εἶχε προαναγγείλει ὁ Μωυσῆς ὑψώνοντας τὸν χάλκινο ὄφι στὴν ἔρημο. Καὶ ὅλο αὐτὸ ἔχει τὴν πηγή του στὴν ἄπειρη ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, ποὺ δὲν διστάζει νὰ θυσιάσει «τὸν Υἱὸν αὐτοῦ τὸν μονογενῆ, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν μὴ ἀπόληται, ἀλλ’ ἔχῃ ζωὴν αἰώνιον».

Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ γιὰ μᾶς ξεπερνάει τὰ ἀνθρώπινα ὅρια. Εἶναι
ἀσύλληπτο τὸ μέγεθός της, δὲν μπορεῖ νὰ ὑποταχθεῖ στὴν ἀντιληπτική μας δυνατότητα.

Μόνο δυὸ πράγματα δὲν ἔχουν ποτὲ τὸ τέλος τους:
Τὸ γαλάζιο τοῦ οὐρανοῦ καὶ τοῦ Δημιουργοῦ τὸ ἔλεος, γράφει ἡ ρωσίδα ποιήτρια Ἄννα Ἀχμάτοβα. Ἕνας Θεὸς ποὺ ἐπιλέγει νὰ γίνει ἄνθρωπος, ποὺ ὑποφέρει, ποὺ ἀδειάζει τὸν ἑαυτό του ἀπὸ τὸ μεγαλεῖο του γιὰ νὰ γίνει πλήρως προσιτὸς σ’ ἐμᾶς, εἶναι κάτι ποὺ καμμιὰ θρησκεία, καμμιὰ φιλοσοφία δὲν τόλμησε ποτὲ νὰ ἐπινοήσει καὶ νὰ παρουσιάσει.

Ὁ Θεὸς ἐπιλέγει μὲ μιὰ ἀπίστευτη ἀγαπητικὴ κίνηση νὰ ταυτισθεῖ ἀπόλυτα μὲ τοὺς ἀνθρώπους. Ὄχι μὲ ἀνθρώπους ποὺ τὸν ἀγαποῦσαν, ἀλλὰ ποὺ τὸν μισοῦσαν. Ἀνθρώπους