Η σκυτάλη στην παράδοση

 Επιμελείται και παρουσιάζει ο Γιώργος Πατσούρας

Ὁ σκοπός τῆς χριστιανικῆς ζωῆς

 

Ἁγίου Σεραφείμ τοῦ Σάρωφ

Ὁ σκοπός τῆς ζωῆς μας

Ἦταν Πέμπτη, γράφει ὁ Μοτοβίλωφ (ὁ κτηματίας Νικόλαος Μοτοβίλωφ, πού τό 1831 θεραπεύθηκε θαυματουργικά ἀπό σοβαρή ἀσθένεια μέ τήν προσευχή τοῦ ὁσίου Σεραφείμ). Ἡμέρα συννεφιασμένη. Τό χιόνι στή γῆ εἶχε ἀνεβῆ στούς 25 πόντους, ἐνῶ ἀπό τόν οὐρανό ἐξακολουθοῦσαν νά πέφτουν πυκνές νιφάδες, ὅταν ὁ πατήρ Σεραφείμ ἄρχισε νά συζητᾶ μαζί μου. Μέ ἔβαλε νά καθήσω στόν κορμό ἑνός δένδρου πού μόλις εἶχε κόψει, καί ὁ ἴδιος κάθησε ἀπέναντί μου. Βρισκόμασταν μέσα στό δάσος, κοντά στό ἐρημητήριό του, πάνω στόν λόφο πού κατέληγε στίς ὄχθες τοῦ ποταμοῦ Σάρωφκα.

— Ὁ Κύριος μοῦ ἀπεκάλυψε, εἶπε ὁ μεγάλος στάρετς, ὅτι ἀπό τά παιδικά σας χρόνια ἐπιθυμούσατε πολύ νά μάθετε ποιός εἶναι ὁ σκοπός τῆς χριστιανικῆς ζωῆς, καί εἴχατε ρωτήσει πολλές φορές μεγάλες πνευματικές προσωπικότητες.

— Πράγματι, ἀπάντησα, ἀπό τήν ἡλικία τῶν δώδεκα ἐτῶν μέ ἀπασχολοῦσε ἐπίμονα αὐτός ὁ λογισμός καί εἶχα ἀπευθυνθῆ σέ πολλούς πνευματικούς ἀνθρώπους, ἀλλά οἱ ἀπαντήσεις τους δέν μέ ἱκανοποιοῦσαν.

— Μάλιστα, συνέχισε ὁ πατήρ Σεραφείμ. Κανείς σέν σᾶς εἶχε δώσει ὁριστική ἀπάντησι. Νά ποιός εἶναι ὁ σκοπός τῆς χριστιανικῆς ζωῆς, ἔλεγαν: Νά πηγαίνεις στήν ἐκκλησία, νά προσεύχεσαι στόν Θεό, νά τηρῆς τίς ἐντολές Του, νά κάνεις τό καλό. Ὡρισμένοι δυσανασχετοῦσαν μαζί σας καί σᾶς ἔλεγαν ὅτι ἀσχολεῖσθε μέ μία περιέργεια πού δέν ἀρέσει στόν Θεό. «Μή ζητᾶς πράγματα πάνω ἀπό τίς δυνάμεις σου», συμπλήρωναν. Κανείς ὅμως δέν σᾶς ἔδωσε τή σωστή ἀπάντησι. Ὁρίστε λοιπόν, ἐγώ ὁ πτωχός Σεραφείμ θά σᾶς ἐξηγήσω τώρα ποιός εἶναι πράγματι αὐτός ὁ σκοπός:

Ἡ προσευχή, ἡ νηστεία, ἡ ἀγρυπνία καί κάθε χριστιανικό ἔργο, ὅσο κι ἄν εἶναι καλό καθ᾽ ἑαυτό, δέν ἀποτελεῖ τόν σκοπό τῆς χριστιανικῆς μας ζωῆς, ἀλλά

Η σιωπή συντροφεύει τις μεγάλες ώρες των αγίων...

 

 

Ένας πολυάσχολος άνθρωπος του καιρού μας, αποφάσισε κάποτε να επισκεφθεί έναν "άγιο"ερημίτη.
Ήθελε να ηρεμήσει λίγο από το άγχος που τον βασάνιζε. Και να ζητήσει τις συμβουλές του γέροντα.
Τον συνάντησε σε μια φτωχική καλύβα.
– Ευλογείτε, είπε χαιρετώντας τον ερημίτη.
Ξέρετε, έκανα πολύ δρόμο για να έλθω εδώ.....και.....
– Κάθισε, τον διέκοψε ο γέροντας .Άσε με να σου βάλω λίγο τσάι.
– Έχω περάσει πολλά χρόνια σπουδάζοντας σε Πανεπιστήμια του εξωτερικού … και...., άρχισε να αυτοσυστήνεται ο επισκέπτης.

Ἁγίου γέροντος Παϊσίου: «Μαζεύονται και συνεδριάζουν και κάνουν συζητήσεις ατέλειωτες για πράγματα πού δεν χωράει συζήτηση, που ούτε οι Άγιοι Πατέρες συζήτησαν εδώ και τόσα χρόνια...

 ... Όλες αυτές οι ενέργειες είναι του πονηρού, για να ζαλίζουν και να σκανδαλίζουν τους πιστούς και να τους σπρώχνουν άλλους στην αίρεση και άλλους σε σχίσματα, και να κερδίζει έδαφος ο διάβολος. Πα, πα... βασανίζουν και μπερδεύουν τον κόσμο αυτοί οι άνθρωποι!... 

...Μερικοί από τους Ορθοδόξους πού έχουν ελαφρότητα και θέλουν να κάνουν προβολή, «Ιεραποστολή», συγκαλούν συνέδρια με ετεροδόξους, για να γίνεται ντόρος και νομίζουν ότι θα προβάλουν έτσι την Ορθοδοξία, με το να γίνουν δηλαδή ταραμοσαλάτα με τους κακοδόξους. 

Αρχίζουν μετά οι υπέρ-ζηλωτές και πιάνουν το άλλο άκρο· λένε και βλασφημίες για τα Μυστήρια των Νεο-ημερολογιτών κλπ, και κατασκανδαλίζουν ψυχές πού έχουν ευλάβεια και ορθόδοξη ευαισθησία. Οι ετερόδοξοι από την άλλη έρχονται στα συνέδρια, κάνουν τον δάσκαλο, παίρνουν ότι καλό υλικό πνευματικό βρίσκουν στους Ορθοδόξους, το περνάνε από το δικό τους εργαστήρι, βάζουν δικό τους χρώμα και φίρμα και το παρουσιάζουν σαν πρωτότυπο. Και ο παράξενος σημερινός κόσμος από κάτι τέτοια παράξενα συγκινείται, και καταστρέφεται μετά πνευματικά. 

Ο Κύριος όμως, όταν θα πρέπει, θα παρουσίασει τους Μάρκους τους Ευγενικούς και τους Γρηγορίους Παλαμάδες, που θα συγκεντρώσουν όλα τα κατασκανδαλισμένα αδέλφια μας, για να ομολογήσουν την Ορθόδοξη πίστη και να στερεώσουν την Παράδοση, και να δώσουν χαρά μεγάλη στην Μητέρα μας Εκκλησία. 

Εάν ζούσαμε πατερικά, 

Κάνεις κακό στοὺς γύρω σου, ὅταν προσπαθεῖς νὰ τοὺς ἐπιβάλλεις τὴν εὐλάβειά σου

 

Όσιος Πορφύριος Καυσοκαλυβίτης

 

 

– Εσύ είσαι ευλαβής. Κι αυτή σου την ευλάβεια, αυτή σου την πίστη, θέλεις να επιβάλεις στους γύρω σου.Νομίζεις ότι βγαίνει τίποτε έτσι; Κακό κάνεις. Διότι οι άνθρωποι είναι αντιδραστικοί.

Λες στον άλλο να κάνει κάτι και δεν το κάνει, επειδή του το είπες. Αντιδρά και δεν το κάνει. Αν δεί εσένα να κάνεις αυτό το πράγμα, ίσως το κάνει κι εκείνος, γιατί θα σκεφτεί «αφού το κάνει αυτός, να το κάνω κι εγώ».


Καί συνέχισε: Αν, όμως, θελήσεις να προσευχηθείς στο Χριστό και να του πείς «Χριστέ μου, σε παρακαλώ, φώτισε η ελέησε η κατεύθυνε αυτό το πρόσωπο» και κάμνεις συνεχώς αυτή την προσευχή, τότε ο Χριστός αρχίζει και στέλλει στο πρόσωπο εκείνο καλούς λογισμούς. Κάθε φορά, που εσύ λες, για παρά­δειγμα, «Κύριε, ελέησον το παιδί μου», το παιδί σου παίρνει ένα αγαθό λογισμό από τον Χριστό. Κι όσο εσύ συνεχίζεις να προσεύχεσαι, τόσο περισσότερους αγαθούς λογισμούς παίρνει το παιδί σου. Κι αν τώρα το παιδί σου είναι όπως ένα άγουρο πορτοκάλι, σιγά-σιγά θα ωριμάσει και θα γίνει όπως το θέλεις. Αυτός είναι αποδεδειγμένα, από τη δική μου πείρα, ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να λύει ο άνθρωπος τα προβλήματά του σ’ οποιοδήποτε τομέα θέλει. Διότι όλοι οι άλλοι τρόποι, που οι άνθρωποι εφαρμόζουν από ένστικτο, τις πιο πολλές φορές αποτυγχάνουν.

Κ. Ι.: Θα έχετε, υποθέτω, να μας αφηγηθείτε και κάποιο συγκεκριμένο περιστατικό, μέσα από το οποίο επαληθεύθηκαν και αυτά τα λόγια του Γέροντος Πορφυρίου.
Χ.Μ.Π.: Ναί. Τού ζητούσα κι εγώ

Κυριακή Β΄ Ματθαίου Η αγάπη του Θεού στο σκοταδισμό του κόσμου Ομιλία ♱π.Αθανασίου Χατζή

 

 

Τα κρυπτά των ανθρώπων

 

 

ΚΥΡΙΑΚΗ Β΄ΜΑΤΘΑΙΟΥ[:Ρωμ.2,10-16]

Απομαγνητοφωνημένη ομιλία μακαριστού γέροντος Αθανασίου Μυτιληναίου με θέμα:

«ΤΑ ΚΡΥΠΤΑ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ»

[εκφωνήθηκε στην Ιερά Μονή Κομνηνείου Λαρίσης στις 9-6-1991]

Στη σημερινή αποστολική περικοπή, σεβασμιώτατε, αγαπητοί μου αδελφοί, ο απόστολος Παύλος αναφέρεται στην κρίση του Θεού, που θα είναι τόσο για τους Ιουδαίους, όσο και δια τους εθνικούς. Εκείνοι που έλαβαν τον νόμον, οι Ιουδαίοι και εκείνοι οι εθνικοί, οι ειδωλολάτραι, που είχαν έμφυτον τον ηθικόν νόμον, τον νόμον της συνειδήσεώς των. Και τούτο γιατί ο Θεός είναι παντογνώστης, αλλά και απροσωπόληπτος. Και ο Θεός βλέπει το εσωτερικόν του κάθε ανθρώπου, διότι τίποτα δεν υπάρχει σκιασμένο στα μάτια του Θεού. Όλα είναι γυμνά και τετραχηλισμένα. Και συνεπώς στην κρίση Του θα σταθεί δίκαιος.

Γι'αυτό σημειώνει ο απόστολος Παύλος ότι «ὁ Θεὸς κρινεῖ (:θα κρίνει) τὰ κρυπτὰ τῶν ἀνθρώπων κατὰ τὸ εὐαγγέλιόν μου διὰ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ». Ότι, δηλαδή, ο Θεός θα κρίνει εκείνα τα οποία δεν φαίνονται στους άλλους ανθρώπους. Ενίοτε και εις τους αγγέλους. Εκείνα τα οποία ο άνθρωπος σκέπτεται, επιθυμεί, αλλά και ακόμη και ενεργεί μακριά από τα μάτια των άλλων ανθρώπων, «σύμφωνα», λέγει ο απόστολος, « με το Ευαγγέλιον που κηρύττω, ότι δηλαδή ο Ιησούς Χριστός θα έλθει να κρίνει τον κόσμον».

Ώστε υπάρχουν κρυπτά εις τους ανθρώπους; Βεβαίως υπάρχουν κρυπτά! Διότι ο άνθρωπος είναι ένας μικρός, κλειστός κόσμος, ορατός μόνον εις τον Θεόν. Ενώπιον του Οποίου, όπως ήδη σας είπα, πάσα φύσις είναι γυμνή και τετραχηλισμένη. Δηλαδή «τετραχηλισμένη» θα πει φανερωμένη. Και το λέγει αυτό ο προφήτης Ησαΐας, αλλά και εις την προς Εβραίους το αναφέρει και το καταγράφει ο απόστολος Παύλος. Κι αυτό δείχνει την ύπαρξιν της ελευθερίας και της προαιρέσεως και της ευθύνης. Διότι αλλιώτικα, πώς θα μπορούσε να κρίνει ο Θεός; Εάν δεν υπήρχε ελευθερία, προαίρεσις και ευθύνη; Υπευθυνότης; Και ακόμη κρίνει διότι βλέπει και τα έξω και τα έσω.

Μέσα σ’ αυτόν, λοιπόν, τον κλειστόν χώρον, που λέγεται άνθρωπος, απεργάζεται το καλόν και το κακόν, το αγαθόν και το πονηρόν. Μέσα εις αυτόν τον χώρον. Πόσοι είμεθα εδώ; Ο καθένας έχει τον δικό του τον κόσμον. Κλειστός, απαραβίαστος, σε βαθμό που μπορεί ο άνθρωπος να υποστεί μαρτύριον και θάνατον και να μην ανοίξει τον εσωτερικό του κόσμο. Τι σκέπτομαι εγώ τώρα; Που σας βλέπω. Τι σκέπτεσθε εσείς που με βλέπετε; Κανείς δεν μπορεί αυτό να το ξέρει. Μόνος κλειδούχος είναι ο ίδιος ο άνθρωπος. Εγώ κρατώ το κλειδί του εσωτερικού μου κόσμου. Μέσα εκεί δύναμαι να απεργασθώ ό,τι θέλω! Και σκέψεις και επιθυμίες και αποφάσεις. Ώστε, λοιπόν, αυτός ο κλειστός,

Κυριακή Β’ Ματθαίου: «Δόξα καὶ τιμὴ καὶ εἰρήνη παντὶ τῷ ἐργαζομένῳ τὸ ἀγαθόν» (Αρχιμ. Αθανάσιος Μυτιληναίος)

Απομαγνητοφωνημένη ομιλία που εκφωνήθηκε στην Ιερά Μονή Κομνηνείου Λαρίσης στις 10-7-1983.

«Δόξα καὶ τιμὴ καὶ εἰρήνη παντὶ τῷ ἐργαζομένῳ τὸ ἀγαθόν». Αυτό, αγαπητοί μου, μας παραγγέλλει σήμερα ο Απόστολος Παύλος εις την προς Ρωμαίους επιστολήν του.



Μία θέσις επικαιροτάτη και πάντοτε σημαντική δια την συντήρησιν μίας κοινωνίας ανθρώπων. Εις αυτήν την θέσιν βεβαίως δεν υπάρχει ευχετική διάθεσις του Αποστόλου. Ότι δηλαδή «ας υπάρχει δόξα και ας υπάρχει τιμή και ειρήνη σε καθέναν που εργάζεται το αγαθόν». Αλλά καθορίζει, τρόπον τινά, μία λειτουργία, έναν νόμο, που υπάρχει εις αυτόν τούτον τον άνθρωπο. Και πραγματικά είναι η σχέσις του αγαθού ή του κακού ως προς την λειτουργικότητα του ιδίου του ανθρώπου. Δηλαδή η δομή της ανθρώπινης υπάρξεως, που δεν είναι παρά η ψυχή και το σώμα, είναι τέτοια ώστε να λειτουργεί αρμονικώς, ευρύθμως, μόνο με την παρουσία του αγαθού. Αντιθέτως, με την παρουσία του κακού, αυτή η ευρυθμία της ανθρωπίνης κατασκευής διαλύεται. Χάνεται κυριολεκτικά. Είναι λοιπόν ένας, ούτως ειπείν, νόμος το αγαθόν, βιολογικός και ψυχολογικός. Δεν παίρνω την σχέση την μεταφυσική, την σχέση του ανθρώπου με τον Θεό, αυτήν την στιγμή που σας ομιλώ. Αλλά παίρνω μόνο ποια είναι η σχέσις αυτών των ιδίων των μερών ή μελών της ανθρωπίνης υπάρξεως από βιολογικής και ψυχολογικής πλευράς, με την παρουσία του αγαθού ή του κακού. Γιατί λέγει ο ίδιος ο Απόστολος λίγο πιο πάνω: «Θλῖψις καί στενοχωρία παντί τῷ ἐργαζομένῳ τό κακόν». «Θλίψις, πίεση, ζούληγμα και στενοχωρία για καθέναν που εργάζεται το κακόν». Αντιθέτως: «Δόξα δέ καὶ τιμὴ καὶ εἰρήνη παντὶ τῷ ἐργαζομένῳ τὸ ἀγαθόν».

Θα πρέπει, αγαπητοί μου,

Κυριακή Β’ Ματθαίου: Η κλήση των αποστόλων (Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς)

 

(Ματθ. δ’ 18-23)

Γιατί οι άνθρωποι είναι πάντα τόσο βιαστικοί σήμερα; Για να δουν όσο γίνεται πιο γρήγορα την επιτυχία των προσπαθειών τους. Κι η επιτυχία έρχεται και παρέρχεται, αφήνοντας πίσω της κάποια ίχνη λύπης.

Γιατί οι γιοι των ανθρώπων είναι τόσο βιαστικοί σήμερα; Για να δρέψουν τους καρπούς των αγώνων τους το συντομότερο δυνατό. Κι οι καρποί έρχονται και παρέρχονται, αφήνοντας πίσω τους τα ίχνη κάποιας πικρίας.

Όταν έρχεται ο θάνατος, οι σημερινοί άνθρωποι πεθαίνουν βλέποντας τον εαυτό τους στο παρελθόν. Βλέπουν τις επιτυχίες τους που έχουν ξεχαστεί, τους θερισμένους καρπούς που έχουν σαπίσει. Με το δικό τους θάνατο, χάνονται και τα τελευταία ίχνη των προσπαθειών και των καρπών τους. Εκείνοι που έρχονται μετά απ’ αυτούς σπέρνουν με την ίδια βιασύνη, θερίζουν τους καρπούς, τους τρώνε κι έπειτα φεύγουν γυμνοί και άδειοι απ’ αυτόν τον κόσμο.

Οι άνθρωποι έτσι εξελίσσονται. Δε γίνεται το ίδιο όμως με το Θεό. Οι άνθρωποι παρατηρούν πώς αντιμετωπίζουν τα πράγματα οι ίδιοι και πώς τ’ αντιμετωπίζει ο Θεός και λένε: Οι μύλοι του Θεού αλέθουν αργά, αλλ’ αλέθουν πολύ καλά.

Ο Θεός ίσως αργεί στη μια γενιά, αλλά δεν αργεί σ’ όλο το φάσμα των γενεών. Συχνά σπείρει στη μια γενιά και θερίζει στην άλλη. Έτσι η πρώτη γενιά (τότε που σπέρνει ο Θεός) λέει πως ο Θεός είναι αργός. Η άλλη γενιά, τότε που θερίζει ο Θεός, λέει πως είναι ταχύς. Στις δικές μας, τις ανθρώπινες ενασχολήσεις, κάθε θερισμός δεν είναι πιο γρήγορος από το όργωμα, τη σπορά, το ξεχορτάριασμα και την ανιαρή περίοδο αναμονής της ωρίμανσης του καρπού; Ο Θεός όμως δεν είναι ούτε αργός ούτε γρήγορος. Έχει το ρυθμό Του και δεν τον εγκαταλείπει. Το μυρμήγκι βλέπει μόνο τη μυρμηγκοφωλιά του. Ο αγρότης όμως παρατηρεί όλον τον αγρό.